web analytics

Onwetend en niet tot redeneren in staat

Het draait allemaal om de grens tussen droom en daad. De droom: een alomvattende gemeenschap van gelijkgestemden, een paradijs van eensgezindheid. De daad: het verwezenlijken van de droom door de onderdrukking van alles wat niet dat paradijs is.

Op 17 februari 1600 werd de dominicaner monnik Giordano Bruno levend verbrand in Rome. Zijn misdaad: de overtuiging dat het heelal oneindig en eeuwig is, dat de sterren zonnen zijn waar planeten omheen cirkelen, dat vorm en materie ontspringen aan een en dezelfde bron, dat religie en ethiek niet tot dogma’s mogen verworden, en meer van dat soort ketterse denkbeelden. De protestanten probeerden hem vanwege zijn onorthodoxe standpunten in hun kamp te lokken, maar Bruno besefte dat zij niet minder doctrinair en star waren dan de katholieken.… > Lees verder

De discrete baron

Wie eind 1998 een bezoek bracht aan de grootste boekensupermarkt van Frankrijk, de FNAC in het Parijse Forum des Halles, kon getuige zijn van een opmerkelijke comeback. Het jaarlijkse literaire prijzencircus was net achter de rug, de dames en heren Goncourt, Renaudot, Médicis, Femina en Novembre verdrongen zich in de schappen, maar tussen al die gedroomde bestsellers was een prominente plaats weggelegd voor een niet-prijswinnaar, van wie maar liefst vijf verschillende titels lagen uitgestald.

Zijn naam? Dominique Vivant Denon (1747-1825), bourgondiër, kamerheer van Lodewijk XV, diplomaat, schilder, kunstliefhebber, reiziger, vertrouweling van Napoleon, eerste directeur van het Louvre en, vooral, auteur van de definitieve libertijnse novelle, Eenmaal, immermeer.… > Lees verder

Vivant Denon, ‘Eenmaal, immermeer’, fragment

Ik was smoorlijk verliefd op gravin De ***. Ik was twintig en ik was onnozel; ze bedroog me, ik werd boos, ze verliet me. Ik was onnozel, ik wilde haar terug; ik was twintig, ze vergaf me. En omdat ik twintig was en onnozel, nog altijd bedrogen maar niet langer verlaten, waande ik me de innigst beminde aller minnaars en dus de gelukkigste man van de wereld. Zij was goed bevriend met madame De T***, die het een en ander met me voor leek te hebben, zonder evenwel haar waardigheid uit het oog te verliezen. Zoals we zullen zien, had madame De T*** zedelijke principes waar ze scrupuleus aan vasthield.… > Lees verder

Verdwaald in het rijk der zinnen

Zonen van beroemde vaders hebben het niet makkelijk. Voor de buitenwacht beperkt hun identiteit zich al snel tot het zoon-zijn, en het is al helemaal de goden verzoeken om je als ‘zoon van’ op hetzelfde terrein te begeven waar je verwekker glorieert. In de Franse literatuur zijn er niettemin twee van dergelijke zonen die dat met succes hebben aangedurfd: Alexandre Dumas fils en Crébillon fils. Van de een verscheen onlangs de zoveelste Nederlandse (her)uitgave van De dame met de camelia’s, van de ander is na meer dan tweeënhalve eeuw voor het eerst Les Égarements du coeur et de l’esprit, zijn bekendste roman, vertaald.… > Lees verder