web analytics

De grote illusie (2)

La Grande Illusion is een enigmatische titel. Is alles wat mensen in rassen en klassen scheidt, alles wat tot haat en oorlog leidt, de illusie die Renoir met zijn film aanklaagt? Of is de ontnuchterende boodschap van de film juist dat ‘vrijheid, gelijkheid en broederschap’ nooit werkelijkheid zullen worden en zelf de illusie vormen waaraan we ons willens en wetens onderwerpen? Voor beide interpretaties valt iets te zeggen. In zijn antisemitische pamflet Bagatelles pour un massacre (1938) had Céline de antifascistische strekking van La Grande Illusion in elk geval uitstekend begrepen: hij brandt de film met moordend cynisme af als een ideologische rechtvaardiging van de ‘joods-linkse samenzwering’.… > Lees verder

De grote illusie (1)

In romans wil her en der nog wel eens een verdwaalde vertaler opduiken, doorgaans een bijfiguur die de ideeën van de auteur over literatuur vertolkt. Zouden er ook vertalende filmpersonages bestaan? Ik kon het me eigenlijk nauwelijks voorstellen, tot ik onlangs La Grande Illusion van Jean Renoir zag.

De film, uit 1937, is een archetypische ontsnappingsfilm en een beroemd pacifistisch pamflet. De plot draait om de lotgevallen van enkele Franse militairen in Duitse krijgsgevangenschap tijdens de Eerste Wereldoorlog. Maréchal, een arbeider van het ruwe-bolster-blanke-pit-type (een jonge Jean Gabin) sluit vriendschap met Rosenthal, een couturier, zoon van welgestelde bankiers; ze slagen erin om uit handen van de Duitsers te ontsnappen dankzij de zelfopoffering van hun aristocratische officier, Boeldieu.… > Lees verder