web analytics

Kaart en gebied

Michel Houellebecq, La Carte et le territoireDat de grote schrijver Michel Houellebecq de grote schrijver Pierre Michon leest en waardeert, wist ik al. Dit voorjaar, toen hij volop aan La Carte et le territoire werkte, meldde hij nog in een speciaal nummer van Les Inrockuptibles: ‘Pierre Michon heeft de (terechte) reputatie veel van zijn lezer te eisen, en men houdt hem voor saai (wat hij niet is).’ Ik kan denk ik wel raden wat Houellebecq intrigeert bij de auteur van Roemloze levens: niet diens veelgeroemde stijl, maar de aandacht voor de relatie tussen het werkelijke leven en het verhaal dat ervan kan worden gemaakt – voor de relatie, kortom, tussen ‘carte’ en ’territoire’, kaart en gebied (de titel is ontleend aan de algemene semantiek van Alfred Korzybski).

Op de kaart van Frankrijk is het dorpje Châtelus-le-Marcheix (departement Creuse, 364 inwoners in 2007) niet makkelijk te vinden, maar als geboortedorp van Michon geniet het enige bekendheid onder de Franse literatuurliefhebbers. Dankzij Houellebecq gaat het binnenkort de wereld rond. Aan het einde van La Carte et le territoire beschrijft hij hoe de hoofdpersoon, de kunstenaar Jed Martin, zich er terugtrekt in het vroegere huis van zijn grootmoeder, en hoe het dorp in de tweede helft van de 21ste eeuw blijkt te zijn veranderd in een keurig net modern toeristenoord voor vermogende Aziaten, inclusief internetcafés en pizzeria’s. Het is de toekomst die Houellebecq weggelegd ziet voor het rurale Frankrijk, zonder de minste ironie (zie zijn prachtige beschouwing hierover in Publieke vijanden). Maar als zijn roman internationaal aanslaat is het natuurlijk ook een selffulfilling prophecy: het dorp van Jed Martin wordt dan vanzelf een bestemming.

En op het dorpsplein zullen de toeristen verstrooid een blik werpen op het standbeeld van Pierre Michon.