web analytics

‘Een goed boek overleeft de vertaling’

Het blijft fascinerend om te zien hoe de grootste dooddoeners over vertalen circuleren onder mensen van wie je zou denken dat ze beroepshalve goed geplaatst zijn om beter te weten.

Want wat is vertalen? Vertalen is schrijven.

Schrijven, die activiteit hebben vertalers gemeen met een andere categorie auteurs die de schrijfkunst beoefenen: schrijvers. Desalniettemin kom je veelvuldig, ook bij schrijvers, dat wil zeggen bij kenners van de literatuur, bij beroepslezers, de gemakzuchtigste gemeenplaatsen over het vertalen tegen – doorgaans weinig doeltreffende schaamlapjes voor wat niet anders dan structurele minachting kan heten.

Het is een overbekende discussie telkens als een leeservaring tegenviel: zou het aan de vertaling liggen? Best mogelijk dat het aan de vertaling lag, als je vervolgens uiteenzet in welk opzicht die vertaling tekortschoot. Maar nee: “Een goed boek overleeft de vertaling.” Laten we uit piëteit de naam van de bekende auteur verzwijgen die deze oneliner onlangs ergens in Vlaanderen tijdens een literatuurpanel debiteerde. Een stelling die diezelfde auteur niet belette gelijktijdig een ander welbekend credo te belijden: “Literatuur staat of valt bij verwoording, bij stijl, kortom bij de vorm.” De flagrante contradictie tussen beide uitspraken bleef onweersproken door de moderator van het gesprek en door de andere panelleden.

Welnu: als de vertaling een feest is, is het boek een feest. Als de vertaling een crime is, is het boek een crime. Vertaling kan een tekst maken of breken, celebreren of massacreren, voorbeelden te over in de verre en nabije literatuurgeschiedenis. Een goed boek in een slechte vertaling? Een gruwelboek.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.