DOCUMENT 1
15.5.73. Ruimten rondom (?)
Daarstraks, in de metro, had ik het gevoel dat ik, plotseling, niet meer wist wie, waar en wanneer ik was.
Je zou meteen allerlei dingen moeten preciseren: eigenlijk was het helemaal niet zo ‘plotseling’, eerder zou je moeten zeggen: na verloop van een onbepaalde tijd (die tamelijk kort moet hebben geduurd, als ik afga op de naderhand gereconstrueerde toedracht van dat moment van verdwazing) merkte ik dat ik geen touw meer vast kon knopen aan de woorden die ik boven mijn hoofd zag (eerder dan las): in casu, het lineaire schema van metrolijn Nation-Étoile (via Denfert-Rochereau): ik zag, ik herkende de letters, maar de woorden die door die letters werden gevormd, zeiden me niets.
Een en ander gebeurde (zo heb ik nadien beseft) tussen ‘Dugommier’ en ‘Bercy’: de voor het grootste deel van zijn traject bovengrondse lijn No. 6 loopt daar nog ondergronds en ik verwachtte (waarschijnlijk) – hoewel ik die lijn vrijwel dagelijks neem – dat ik al in de ‘openlucht’ zou zijn (een verklaring achteraf). Hoe dan ook, de eerste vraag die ik mezelf stelde, was in welke metro ik me bevond, en hoe lang al.
Naast mij zat een groepje van een zestal jongelui, tussen naar schatting achttien en tweeëntwintig jaar oud. Een van hen, de bebaarde leider, zei iets als ‘sowieso is het een gelopen race’. Op datzelfde moment besefte ik dat ik ze al een flinke poos hoorde praten en dat ik niet (precies) wist waar ze het over hadden. Later meende ik te begrijpen dat ze zich midden in of in de aanloop naar een lastig toelatingsexamen bevonden voor een zogeheten grande école (de ingenieursopleiding La Centrale).
- Tekst gedateerd 15 mei 1973 met als titel ‘Ruimten rondom (?)’ en als onderwerp een ervaring van desoriëntatie en vervreemding in de metro, die kort terugkeert in deel 4, ‘Over een nutteloze ruimte’, van ‘Het appartement’. Bron: Bibliothèque Nationale de France / Bibliothèque de l’Arsenal, dossiernummer: fgp 59, 37 © Successie Richardson Saluden
uit: Georges Perec, Ruimten rondom, vert. Rokus Hofstede, De Arbeiderspers, derde, herziene, met kladteksten vermeerderde druk, 2023
