web analytics

Geurenkannibaal met jeugdmond

Als een filosoof zich op het terrein van de literatuur waagt, kun je maar beter op het ergste voorbereid zijn. Het gevaar is immers levensgroot dat de roman of het toneelstuk in kwestie louter als illustratie van een filosofische these dient, wat voor een kunstwerk uiteraard een nogal twijfelachtige eer is. In het beste geval slaagt de literatuur erin zich te ontworstelen aan het haar opgedrongen keurslijf, maar meestal ontstijgt een dergelijk boek nauwelijks het niveau van een boodschappenbriefje, dat na gebruik kan worden weggegooid.

Net als zijn even oude collega-nouveau philosophe Bernard-Henri Levy schrijft Pascal Bruckner (1948) naast zijn beschouwende teksten ook romans, en niet zonder succes: zijn Lunes de fiel uit 1981 werd door Roman Polanski verfilmd als Bitter Moon, en voor zijn jongste roman Les Voleurs de beauté werd hem in 1997 de prestigieuze Prix Renaudot toegekend.… > Lees verder

Nawoord bij Benjamin Constant, Adolphe

[Dit nawoord is geschreven voor een schooleditie, volgens het vaste (en dubieuze) stramien ‘leven en werk’.]

Toen Henri-Benjamin Constant de Rebecque op 8 december 1830 stierf, kreeg hij een staatsbegrafenis – een hele eer voor een schrijver die welgeteld één roman heeft geschreven, die hij zelf bovendien als niet meer dan een aardig tussendoortje beschouwde. Stonden schrijvers in de eerste helft van de negentiende eeuw dan in zulk hoog aanzien? Om eerlijk te zijn: nee, niet meer dan tegenwoordig. Want de naam Benjamin Constant mag rond het jaar 2000 dan wel vrijwel uitsluitend de associatie wekken met die ene roman, Adolphe, voor zijn tijdgenoten deed zijn naam vooral een politiek belletje rinkelen.… > Lees verder

Verdwaald in het rijk der zinnen

Zonen van beroemde vaders hebben het niet makkelijk. Voor de buitenwacht beperkt hun identiteit zich al snel tot het zoon-zijn, en het is al helemaal de goden verzoeken om je als ‘zoon van’ op hetzelfde terrein te begeven waar je verwekker glorieert. In de Franse literatuur zijn er niettemin twee van dergelijke zonen die dat met succes hebben aangedurfd: Alexandre Dumas fils en Crébillon fils. Van de een verscheen onlangs de zoveelste Nederlandse (her)uitgave van De dame met de camelia’s, van de ander is na meer dan tweeënhalve eeuw voor het eerst Les Égarements du coeur et de l’esprit, zijn bekendste roman, vertaald.… > Lees verder

Een artistieke pionier: Vivant Denon verovert Egypte

Het regent in Frankrijk de laatste tijd boeken over Egypte. Aanleiding: het tweehonderdjarige jubileum van de Franse expeditie naar dat land onder leiding van de jonge generaal Napoléon Bonaparte. De ambitieuze legerleider begon in 1798 iets te populair te worden naar de smaak van de toenmalige revolutionaire regering, de Directoire, en met de missie Egypte te veroveren sloeg men twee vliegen in één klap: concurrent Engeland de wind uit de zeilen genomen, Bonaparte voorlopig uit de buurt.

Op 1 juli ging de 54000 man sterke troepenmacht bij Alexandrië aan wal, vergezeld van een legertje wetenschappers dat het land op encyclopedische wijze in kaart moest brengen.… > Lees verder

Benjamin Constant, Adolphe, fragment

Jaren geleden maakte ik een rondreis door Italië. Door een overstroming van de Neto werd ik opgehouden in een herberg in Cerenzia, een klein dorpje in Calabrië. Er bevond zich in die herberg een vreemdeling die er om dezelfde reden bleek te moeten verblijven. Hij was bijzonder zwijgzaam en leek terneergeslagen; hij gaf geen enkel teken van ongeduld. Soms beklaagde ik me bij hem, de enige met wie ik op die plaats kon praten, over de vertraging die onze reis ondervond. ‘Het is mij om het even of ik hier of ergens anders ben,’ antwoordde hij. Onze waard, die had gesproken met een Napolitaanse knecht die voor de vreemdeling werkte zonder zijn naam te kennen, vertelde me dat hij niet uit nieuwsgierigheid reisde, want hij bezocht geen ruïnes, geen mooie plekjes, geen monumenten en geen mensen.… > Lees verder

De bodemloze put in de dichter

De Franse Bibliotheek van uitgeverij Van Oorschot heeft vanaf het begin de wind niet mee gehad. Het project kreeg niet veel aandacht in de pers, en van de weinige kritieken bleven vooral de negatieve geluiden naklinken, zoals: de succesformule van de Russische Bibliotheek laat zich niet zomaar transplanteren naar een ander taalgebied, de geselecteerde titels zijn te onbekend, de vertalingen zijn niet goed – kortom, zet de reeks maar stop, meneer Van Oorschot.

Zo’n ambitieus project is natuurlijk een gemakkelijk doelwit. Inderdaad valt er best wat aan te merken op de keuze van bepaalde titels of de kwaliteit van sommige vertalingen, maar laten we vooral niet vergeten dat bij andere uitgeverijen vaak veel beroerdere Franse boeken verschijnen.… > Lees verder