web analytics

Milan Kundera, Een gekidnapt Westen: de tragedie van Midden-Europa (fragment)

De identiteit van een volk of een beschaving wordt weerspiegeld en samengevat door het geheel van geestesproducten dat doorgaans ‘cultuur’ wordt genoemd. Als die identiteit met de dood wordt bedreigd, wordt het culturele leven intenser, heviger, en wordt de cultuur de levende waarde waar het hele volk zich omheen schaart. Daarom hebben het culturele geheugen en de hedendaagse kunst en literatuur in alle Midden-Europese opstanden zo’n grote rol gespeeld, doorslaggevender dan in enige Europese volksopstand uit het verleden, waar dan ook.

Schrijvers, verzameld in een kring die de naam van de romantische dichter Petőfi droeg, brachten in Hongarije een grote kritische reflectie op gang en baanden zo de weg voor de uitbarsting van 1956.… > Lees verder

AI-vertalingen: inhoud om zakken mee te vullen

Ruim twintig geleden schreef ik voor het vertaaltijdschrift Filter een reeksje artikelen over een nieuwe vertaalmachine: Tovertaal, ‘de TOtale VERTAALoplossing’. Dankzij een live verbinding met internet en duizenden los aan te schaffen taalmodules (van de befaamde Oxford English Dictionary tot een botanisch woordenboek Micronesisch-Kiribatisch) bleek het programma alle mogelijke vertaalproblemen minstens net zo goed op te lossen als een goede menselijke vertaler, niet in de laatste plaats door de mogelijkheid om met een druk op de knop ook een hoger of lager stijlregister te kiezen, dus ik was niet zuinig met mijn lof.

Natuurlijk bestond Tovertaal niet echt en ging het me vooral om de woeste vertaalexperimenten die ik in mijn neprecensies kon uitvoeren, maar algauw begon ik ongeruste mails van collega-vertalers te krijgen: vormde dat programma geen enorme bedreiging voor de toekomst van ons beroep?… > Lees verder

Afnemende wanorde: Vernietigen van Michel Houellebecq

Op 26 juni wordt bekend of Houellebecqs roman Vernietigen, in elk geval in omvang zijn magnum opus, de shortlist van de Europese Literatuurprijs 2024 heeft gehaald. Voor de gelegenheid plaats ik hier het stuk dat ik in 2023 over de roman schreef voor de derde, opnieuw herziene en uitgebreide editie van mijn boek Aan de rand van de wereld: Michel Houellebecq (De Arbeiderspers).

‘Als hij niet tegen zichzelf wordt beschermd, slijt een goede vertaler snel. Vertalen is in de strikte zin van het woord een ongezond beroep. Professionele vertalers, die vanwege hun hongerloon gedwongen worden teksten te vervaardigen als blini’s, boek na boek, jaar in jaar uit, kennen rust noch duur en vallen aan zenuwziekte ten prooi.… > Lees verder

Ophef over Michel Houellebecq

Eind vorig jaar verscheen bij De Arbeiderspers de derde, opnieuw herziene en uitgebreide editie van mijn boek Aan de rand van de wereld: Michel Houellebecq. Er zijn ten opzichte van de vorige editie (2019) vijf nieuwe stukken opgenomen: ‘Houellebecq, vertalen’, ‘Lof der vrouwelijkheid’, ‘Compassie’, ‘Afnemende wanorde’ en ‘Ophef’. Eén stuk is geschrapt: ‘Rozenblaadje’. Ook het fotokatern is aangepast, met name door de toevoeging van een serie portretten in absentia die ik in 2019 bij Houellebecq thuis mocht maken (eerder verschenen in de Volkskrant). Hieronder het stuk ‘Ophef’, over twee kwesties die helaas nog steeds voor ophef zorgen.

 

Twee dingen heb ik tijdens het vertalen van Houellebecqs werk bij vlagen best lastig gevonden: zijn obsessie met seks (al dan niet als metafysica) en zijn ongenuanceerde houding ten aanzien van de islam.… > Lees verder

Fotografie: nieuw portfolio

Fotografie is inmiddels een volwaardige poot aan mijn creatieve en professionele lijf geworden. Er is een portfoliowebsite in de maak en ik verwacht in 2024 weer een paar keer te exposeren (in Lyon en misschien ook Parijs). Als opmaat voor een mooi fotojaar heb ik een nieuw portfolio gemaakt, ruim 50 procent dikker dan het vorige (80 bladzijden). U kunt het hier bij mij bestellen voor €25 inclusief verzendkosten, of rechtstreeks via onderstaande Blurb-link (sneller en iets duurder).

> Lees verder

Michel Houellebecq, Een paar maanden van mijn leven (fragment)

Als er echt hele gebieden onder islamistische controle zouden komen te staan, denk ik dat er verzetsdaden zouden plaatsvinden. Er zouden aanslagen en schietpartijen plaatsvinden in moskeeën, in cafés waar veel moslims komen, omgekeerde Bataclans kortom. En de moslims zouden niet alleen maar met kaarsen en bossen bloemen reageren. Dus ja, dan zou het heel snel kunnen gaan. Een van de opmerkelijkste dingen in de reacties op de fameuze ‘brief van de generaals’ was toch wel het aandeel van de Fransen dat in de nabije toekomst een burgeroorlog verwacht. Ik geloof persoonlijk niet dat de voorwaarden daarvoor momenteel aanwezig zijn. Ten eerste zou de politie dan niet in bepaalde wijken moeten kunnen komen; dat is niet het geval.… > Lees verder