Het vertaaloeuvre van Hofstede telt niet alleen gekende meesterwerken, maar ook relatief onbekende teksten die dat predicaat verdienen en nu dus door een groter publiek ontdekt kunnen worden. “Teksten vertalen waarvan ik zelf niet wist of ik ze wel aankon.” Dat was volgens Rokus Hofstede zijn drijfveer toen hij zich in de jaren negentig als relatief jonge vertaler waagde aan werk van notoir moeilijke en daardoor in Nederland relatief onbekende schrijvers als Georges Perec en Pierre Michon. Hij kreeg al snel de naam een “kieskeurige vertaler” te zijn, mede doordat hij “zelf de ambitie liet blijken om moeilijk werk te doen”.… > Lees verder
Georges Perec, ‘Een man die slaapt’ (fragment)
[…] Je kamer is het middelpunt van de wereld. Dit hol, dit rommelhok onder de vliering waar voor immer jouw geur hangt, dit eenzame bed waar je in schuift, dit rekje, dit linoleum, dit plafond waarvan je de scheuren, de schilfers, de vlekken en oneffenheden honderdduizend maal hebt geteld, dit wastafeltje dat zo klein is dat het op een poppenmeubel lijkt, dit teiltje, dit raam, dit behang waarvan je elke bloem, elke stengel, elk vlechtwerk kent en waarvan jij als enige kunt bevestigen dat ze ondanks de haast feilloze perfectie der druktechnieken nooit helemaal op elkaar lijken, deze kranten die je hebt gelezen en herlezen, die je nog eens zult lezen en herlezen, deze gebarsten spiegel die nooit iets anders heeft weerspiegeld dan jouw gezicht, verbrokkeld in drie delen van ongelijke grootte die elkaar gedeeltelijk overlappen, iets waaraan je zo gewend bent geraakt dat je het haast kunt negeren, je vergeet de vage omtrek van een oog in je voorhoofd, van een gespleten neus, van een permanent verwrongen mond, je neemt alleen nog notitie van een y-vormige striem, het haast vergeten, haast vervaagde litteken van een oude wond, sabelhouw of zweepslag, die weggezette boeken, die ventilatorkachel, die met donkerrood pegamoid beklede koffergrammofoon: zo begint en eindigt jouw koninkrijk, dat in concentrische cirkels wordt omgeven door goedaardige of kwaadaardige, altijd aanwezige geluiden, het enige wat je met de wereld verbindt: het druppelen van de kraan van het fonteintje op de overloop, de geluiden van je buurman, zijn keel die hij schraapt, de laden die hij open‑ en dichtschuift, zijn hoestbuien, het fluiten van zijn ketel, de geluiden van de rue Saint-Honoré, het onafgebroken geruis van de stad.… > Lees verder
Georges Perec, ‘Bijzondere kenmerken: geen’
Gebruiksaanwijzing
01 Een gemaskerd bal
02 Een chirurgische ingreep
03 Een speelhol met een laaghangende lamp die de gezichten aan het oog onttrekt
04 Een bar die blauw staat van de rook
05 Een buitenscène in zeer dichte mist
06 Een personage dat telefoneert, op de rug gezien
07 Diepzeeduikers
08 Een commando-eenheid bij nacht met gecamoufleerde gezichten
09 Overvallers met maskers, of nylonkousen, of sjaals
10 In de medina
11 Vrouwen met voiles aan hun hoed
12 Scène bij nacht
13 Scène gezien van grote afstand
14 Close-up van een detail van het gezicht (bijv. de mond)
15 Personages in de schaduw
16 Gemaskerde motorrijder
17 Close-ups van handen
18 Lege straten
19 Shots zonder personages (kaartenbakken, klokken, wolken enz.)… > Lees verder
Georges Perec, Tips en wenken voor wie zijn afdelingschef om opslag wil vragen (fragment)
we mogen aannemen om het eenvoudig te houden want je moet het altijd eenvoudig houden dat uw meerdere in rang eieren lekker vindt en we zullen de kwestie van de beoordeling van de meer of minder vergaande graad van bederf van de eieren als opgelost beschouwen laten we nu aannemen dat het vandaag geen vrijdag is om talloze redenen is dat beter de kans is kleiner dat er in de kantine vis of eieren op het menu staan en uw afdelingschef loopt minder risico zich te verslikken in een graat of zich te vergiftigen met rotte eieren mocht uw afdelingschef u bovendien de volgende dag willen ontbieden dan kan die volgende dag nooit een zaterdag zijn iets wat uw taak vergemakkelijkt bega evenwel niet de vergissing te denken dat het probleem van de lunch zich als het geen vrijdag is niet langer voordoet het is namelijk heel goed mogelijk dat we ons in de vastentijd bevinden in welk geval het van tweeën één is ofwel er was bij de lunch vis ofwel er waren eieren bij de lunch was er vis dan heeft uw afdelingschef zich ofwel in een graat verslikt ofwel niet in een graat verslikt wacht als uw afdelingschef zich niet in een graat heeft verslikt rustig tot het middag is wacht als uw afdelingschef zich wel in een graat heeft verslikt zo rustig mogelijk tot de volgende dag of beter nog wacht tot het eind van de vastentijd we zullen niet ingaan op het gezien uw staat van hevige nervositeit nochtans zeer waarschijnlijke geval dat uzelf zich in een graat zou hebben verslikt dat is een zaak die alleen u aangaat het beste is om broodkruim te slikken een doodgewoon huismiddeltje maar het heeft zijn waarde bewezen vraag maar aan uw afdelingschef
[Georges Perec, Tips en wenken voor zijn afdelingschef om opslag wil vragen (oorspr.… > Lees verder
Vertalersgeluk
Twaalf redenen om je te verkneukelen:
• dat je door een van je uitgeverijen (de Arbeiderspers) wordt gevraagd een van de weinige nog onvertaalde teksten van een van je lievelingsschrijvers (Georges Perec) te vertalen;
• dat je een beroep kunt doen op een meedenkende collega (vriend Haan) om uit het schier oneindige aantal mogelijke vertalingen van de titel (L’art et la manière d’aborder son chef de service pour lui demander une augmentation) de beste of toch tenminste de betere oplossing te kiezen (Tips en wenken voor wie zijn afdelingschef om opslag wil vragen);
• dat Perecs boek gaat over een employé die pogingen in het werk stelt om het met zijn afdelingschef over opslag te hebben, niet over een vertaler die met zijn uitgever wil onderhandelen over naamsvermelding op het omslag van zijn boek; de employé krijgt zijn opslag niet, de vertaler zijn naamsvermelding wel (in ruil voor het schrijven van het flap- en prospectustekstje), waarbij hij vooral de ontwerper (Steven van der Gaauw) mag bedanken voor diens bijzonder geslaagde proeve van evenwichtskunst;
• dat Perecs tekst hilarisch maar ook historisch is, ‘uit de tijd’, ‘gedateerd’ – oorspronkelijk gepubliceerd in 1968 in een obscuur tijdschrift, en pas in 2008 in boekvorm verschenen.… > Lees verder
Verhuizen
Verhuizen (1)
Weggaan.
Ervandoor gaan. Ertussenuit knijpen. Ervanonder muizen. De wijk nemen. Je wegscheren. Je uit de voeten maken. Hem smeren. Het hazenpad kiezen. De plaat poetsen. Een goed heenkomen zoeken. Maken dat je wegkomt.
Je kamer verlaten je huis verlaten je straat verlaten je buurt verlaten je stad verlaten je land verlaten
Je afmelden je lidmaatschap opzeggen
Opruimen weggooien verbranden uitschakelen doorsnijden afknippen loshaken losmaken opvouwen oprollen inpakken opstapelen
Adreslijstjes maken verhuiskaartjes schrijven
Kleren weggooien kleren kopen
Dozen vullen koffers pakken spullen bij elkaar zoeken
Boeken terugbrengen naar de bibliotheek boeken niet terugbrengen naar de bibliotheek
Tillen dragen sjouwen vegen dichtdoen afsluiten
Lachen huilen scheiden afscheid nemen
Beloven te bellen beloven te schrijven beloven langs te komen
Wachten aftellen terugdenken vooruitzien
Dromen fantaseren verzinnen verwachten je voorstellen je inbeelden bang zijn hopen
Weggaan
Verhuizen (2)
Aankomen.… > Lees verder