web analytics

Een gekuist nawoord

Op last van de erven van Céline, is het nawoord in deze herdruk drastisch ingekort.

Een kort zinnetje in de tweede druk van Oorlog, die deze week verschijnt, onder aan het nawoord.

Een van de clausules van het contract afgesloten door de Nederlandse uitgeverij Athenaeum met de Franse uitgeverij Gallimard, behelst dat de erven Céline hun goedkeuring moeten verlenen aan de voor- en nawoorden bij nieuwe vertalingen. Het nawoord van de Nederlandse vertaler, terugvertaald in het Frans via Deep-L, vond geen genade in hun ogen. Maar de eerste druk van Oorlog lag al lang en breed in de winkel toen die bezwaren kenbaar werden gemaakt.… > Lees verder

Oorlog, een presentatie

Op 20 september werd in het Amsterdamse Spui25 de vertaling van Célines ‘Oorlog‘ ten doop gehouden. Sander van Vlerken, van Uitgeverij Athenaeum, gaf in een fraaie korte inleiding aan waarom hij op dit moment de ideale Nederlandse Céline-uitgever is. Geïnterviewd door literatuurcriticus Margot Dijkgraaf bewees vervolgens cultuurwetenschapper Arnold Heumakers zijn fenomenale kennis van werk en leven van Céline en in één moeite door van de Franse ideeëngeschiedenis. Het leverde nuttige contextualiseringen op van de nog altijd zeer controversiële auteur – contextualiseringen die niets afdeden aan het literaire plezier dat Célines werk tegelijkertijd kan verschaffen, zoals mocht blijken uit drie door uw vertaler voorgelezen fragmenten.… > Lees verder

L.-F. Céline, Oorlog, fragment

‘[…] Toegegeven, vanaf dat moment werd alles mirakels rustig en buitengewoon. Overal om ons heen stak een machtige wind van verbeelding op. Ik ben toch echt ontiegelijk dapper geweest, ik heb me laten meevoeren, zeg dat wel. Ik heb niet toegegeven aan de verrassing, wat erop neergekomen zou zijn dat ik even stom was gebleven als vroeger, alsmaar ellende en niks dan ellende vretend gewoon omdat ik niks anders gekend had sinds ik door mijn goeie ouders was grootgebracht, knap pijnlijke, knap taaie, knap zweterige ellende bovendien. Ik had er net zo goed niet aan kunnen geloven, de kermis van verbeelding waarin mij werd verzocht een strijdros te bestijgen dat helemaal van hout was, helemaal opgetuigd met leugens en fluweel.… > Lees verder

L.-F. Céline, Oorlog, nawoord

‘Céline heeft iets van een man die opmarcheert achter zijn eigen klaroen.’ Deze typering, van Julien Gracq, wijst op een wezenstrek van Louis-Ferdinand Céline (1894-1961): hij was, in weerwil van zijn zelfverklaarde pacifisme, een strijder. Zijn strijdlust kreeg gestalte in de radicaal vernieuwende vorm van zijn romans, maar nam ook radicale ideologische vormen aan. Aan de ene kant zorgde Céline met zijn op spreektaal geënte schrijftaal voor een revolutie in het Franse literaire proza; aan de andere kant ontpopte hij zich in de periode 1937 en 1944 als rabiate anti-joodse propagandist, collaboreerde hij in de oorlogsjaren actief met de Duitse bezetter en hing hij zijn leven lang een biologisch racisme aan dat hij nooit zou afzweren.… > Lees verder

‘Je kunt Céline niet onbewogen lezen’

In de hervonden roman ‘Oorlog’ schetst Louis-Ferdinand Céline (1894-1961) de verschrikkingen aan de frontlinie aan het begin van de Eerste Wereldoorlog. De taal van de omstreden schrijver is rauw en geharnast. Vertaler Rokus Hofstede: ‘Dit is wat oorlog met mensen doet.’

Trouw, zaterdag 9 september 2023. Tekst: Sander Becker

Zijn hele oor zit met bloed aan de grond vastgekleefd, net als zijn mond. Hij merkt het zodra hij wakker wordt. Brigadier Ferdinand heeft ’s nachts buiten gelegen in de modder, zwaargewond, omgeven door hompen vlees. Hij is de enige overlevende van zijn konvooi, dat uiteen lijkt gespat door granaatinslagen. In zijn gehoorgang klinkt een hels gedonder, alsof er een locomotief doorheen dendert.… > Lees verder

Te mooi ben je wellicht voor mij

Het ijzingwekkende en hilarische hoogtepunt van Célines Guerre is ongetwijfeld het etentje bij meneer Harnache, waar de militaire medaille van verteller Ferdinand wordt gevierd en waar diens vriend Cascade een smartlap aanheft, ‘Je sais que vous êtes jolie’, een publiekssucces uit 1912, geschreven door Henri Poupon op muziek van Henri Christiné.

Céline heeft het nummer herhaaldelijk in zijn werk geciteerd, onder meer in Londres, Mort à crédit, Guignol’s band I en Féerie pour une autre fois II. In mijn vertaling van de door Cascade gezongen tekstflarden grijp ik terug op de ‘Nederlandsche tekst van Jack Hotte’, uitgebracht in 1913 bij Maison Hotton, Brussel.… > Lees verder