web analytics

De zichtbare vertaler 10: Trots Op Nederland

Vertalers zijn culturele bemiddelaars, zegt het een dezer dagen verschenen Vertaalpleidooi. Daar kan ik van meepraten. Ik bemiddel me rot, ren van hot naar her om culturen met elkaar in contact te brengen, ga onversaagd de interculturele dialoog aan en probeer tussen de bedrijven door nog wat te vertalen, want er moet tenslotte ook brood op de plank komen.

Laatst bemiddelde ik in Slovenië. Daar zijn ook vertalers, en net als in alle andere kleine taalgebieden vertalen die er lustig op los: een kwart van alle nieuwe boeken is overgezet uit het buitenlands (bij ons ongeveer een derde). En net als in alle andere landen, klein en groot, vormen de vertaalkosten er een sluitpost op de begroting (maar er is geen werkbeurzensysteem zoals bij ons).… > Lees verder

De Heilige Koe van de standaardtaal

Met het onderwerp van deze lezing, ‘Vlaams-Nederlandse vertaalkwesties’, kun je alle kanten op, en aanvankelijk was dat ook min of meer de bedoeling: ik stelde me voor dat ik een aantal vrijblijvende beschouwingen ten beste zou geven over het vertalen in Vlaanderen en Nederland, voor een deel gebaseerd op mijn eigen ervaringen als Nederbelg. Maar toen ik dit praatje daadwerkelijk begon voor te bereiden leek het me interessanter om alle academische distantie te laten varen en om de tijd die mij hier is gegund te gebruiken voor het innemen van een provocatieve, polemisch bedoelde stelling – niet omdat ik de waarheid in pacht meen te hebben maar omdat ik discussie hoop uit te lokken.… > Lees verder

Batavus Droogstoppel, Max Havelaar: la double face du calvinisme

L’anticolonialisme, devenu dominant en Hollande dans l’après-guerre, ne fait décidément plus l’unanimité. Depuis peu, des commentateurs s’élèvent pour énumérer les vertus de l’ancien régime colonial, d’ex-colonisés expriment ouvertement leur nostalgie de la soumission à la mère patrie, et la générosité relative qui longtemps présidait aux rapports des Pays-Bas avec le tiers-monde se trouve de plus en plus contestée au sein même du gouvernement centre-gauche actuel. Dans ce contexte, il peut être intéressant de relire ce qui est sans doute la meilleure exposition littéraire du conflit séculaire qui oppose, dans la culture néerlandaise, l’égoïsme intéressé à l’altruisme moralisateur : le roman anticolonialiste Max Havelaar, « le Havelaar », comme on dit, pour marquer par cette substantivation que ce texte est digne du statut de classique.… > Lees verder

L’inconscient philosophique

Cette étude sur la philosophie en Europe, qui brosse un tableau de dix-neuf philosophies nationales présentées par des commentateurs locaux (et complété par quelques articles généraux d’objet et d’intérêt divers), se trouve être un bel instrument pour mesurer les obstacles à une pensée ‘sans frontières’. Elle se prête, par exemple, à comparer l’état actuel d’une tradition philosophique largement connue mais difficile d’accès, comme la tradition française, avec celui d’une tradition beaucoup moins connue mais très accessible, comme la tradition néerlandaise. Que cache le mot ‘philosophie’ dans deux pays aux histoires culturelles si différentes?

Le philosophe D. Janicaud, auteur de l’article sur la France, fait défiler sur quarante pages un grand nombre de noms propres et de concepts qui ont eu cours parmi les philosophes français ces quinze dernières années.… > Lees verder

De Nederlandse afwijking. Het ‘wilde type’ van het grachtenhuis

‘Wat mij opvalt als Duitser is dat men de bijzonderheid van de Nederlandse bouwgeschiedenis hier nauwelijks waardeert. Of zelfs ronduit miskent. Kijk naar het Amsterdamse grachtenhuis: dat bouwtype is uniek, vergeleken met wat er in de 16e en 17e eeuw in de rest van Europa werd gebouwd.’

Aan het woord is Michael Hellgardt, Berlijner in Amsterdam. Anderhalf jaar geleden promoveerde Hellgardt aan de Technische Universiteit in Eindhoven op een proefschrift over de geschiedenis en theorie van het type-begrip in de architectuur. In dat aan de Nederlandse aandacht ontsnapte boek staat hij uitvoerig stil bij de ‘niederländische Abweichung‘, de bijzondere historie van het grachtenhuis.… > Lees verder