Tag: Laclos

Grappig. In antwoord op de vraag of de titel Riskante relaties opzichtig en dus lelijk allitereert, zoals een haastige columnist had vastgesteld, betoogde ik dat het allemaal wel meeviel met die alliteratie omdat de betreffende lettergrepen niet beklemdtoond zijn. Ik nam niet de moeite om de naslagwerken hierover te raadplegen, maar ik ontdek nu dat alliteratie volgens de gangbare visie (wikipedia en naslagwerken) per definitie alleen maar optreedt tussen beklemtoonde lettergrepen! Bittere bloemen, ja, Datumloze dagen ook (beide Jeroen Brouwers), De razende Roeland eveneens, maar Riskante relaties niet. Niet dat dat verder veel uitmaakt: wie het irritant vindt, vindt het irritant.

Pats, de nieuwe Filter valt op de mat. Naast het juryrapport voor de Filter Vertaalprijs 2018 bevat het nummer onder andere ook het traditionele overzicht van het afgelopen vertaaljaar door Ton Naaijkens, die ondanks zijn (helaas niet nader verantwoorde) gehechtheid aan de Morriënversie van Les Liaisons dangereuses wel vrolijk kan worden van mijn nieuwe vertaling.

Naaijkens herinnert me eraan dat ik nog iets wilde schrijven over de vertalersnoten in het boek. Die voetnoten zijn volgens hem ‘weliswaar in de geest van de oorspronkelijke auteur, maar behoorlijk zelfbewust en ongebruikelijk of zelfs not done bij ons.’ Dat klopt, maar het ligt iets subtieler…

De oorspronkelijke auteur, Pierre Choderlos de Laclos, voert zichzelf ten tonele als samensteller en tekstbezorger van de brieven (‘verzameld in bepaalde kring en tot lering van enkele andere openbaar gemaakt door monsieur C*** de L***’) en voegt in die hoedanigheid een groot aantal voetnoten toe: soms informatief, soms oordelend – bijvoorbeeld, p.

‘Brieven, verzameld in bepaalde kring en tot lering van enkele andere openbaar gemaakt door monsieur C*** de L***.’ Met die mystificerende ondertitel slingerde de veertigjarige Pierre Ambroise François Choderlos de Laclos, tweede zoon van een ambitieuze vader die de burgerlijke familie Choderlos in 1750 een adellijke titel plus bijbehorende chique toevoeging ‘de Laclos’ had weten te bezorgen, in 1782 zijn enige boek de wereld in. Zulke mystificaties waren in die tijd heel gebruikelijk: zelfs in 1816 publiceerde Benjamin Constant zijn roman Adolphe nog met de ondertitel ‘Een anekdote, aangetroffen tussen de papieren van een onbekende en uitgegeven door Benjamin Constant’. En net als Laclos laat Constant zijn boek voorafgaan door een voorwoord van de tekstbezorger dat zogenaamd de authenticiteit moet waarborgen.