Geplaatst op

Mug of olifant – dankwoord bij de aanvaarding van de Dr. Elly Jaffé Prijs 2018

Beste aanwezigen,

Ergens half maart ging bij mij thuis in Bourgogne de telefoon. Meestal is dat reclame voor beleggingsproducten of verwarmingsketels, dus ik zette me al in de snelle-afweermodus, maar nee, het was Jeroen Thijssen van de Auteursbond, die belde namens de aanhangende Dr. Elly Jaffé Stichting. Mijn hart sloeg over, want dat kon maar één ding betekenen: dat ik de gelijknamige vertaalprijs had gewonnen! De winnaar wordt namelijk altijd half maart bekendgemaakt, en ik wist dat 2018 een Jafféjaar was.

… > Lees verder
Geplaatst op

Alliteratie?

Grappig. In antwoord op de vraag of de titel Riskante relaties opzichtig en dus lelijk allitereert, zoals een haastige columnist had vastgesteld, betoogde ik dat het allemaal wel meeviel met die alliteratie omdat de betreffende lettergrepen niet beklemdtoond zijn. Ik nam niet de moeite om de naslagwerken hierover te raadplegen, maar ik ontdek nu dat alliteratie volgens de gangbare visie (wikipedia en naslagwerken) per definitie alleen maar optreedt tussen beklemtoonde lettergrepen! Bittere bloemen, ja, Datumloze dagen ook (beide Jeroen Brouwers), De razende Roeland eveneens, maar Riskante relaties niet.

… > Lees verder
Geplaatst op

Riskante relaties: de voetnoten

Pats, de nieuwe Filter valt op de mat. Naast het juryrapport voor de Filter Vertaalprijs 2018 bevat het nummer onder andere ook het traditionele overzicht van het afgelopen vertaaljaar door Ton Naaijkens, die ondanks zijn (helaas niet nader verantwoorde) gehechtheid aan de Morriënversie van Les Liaisons dangereuses wel vrolijk kan worden van mijn nieuwe vertaling.

Naaijkens herinnert me eraan dat ik nog iets wilde schrijven over de vertalersnoten in het boek. Die voetnoten zijn volgens hem ‘weliswaar in de geest van de oorspronkelijke auteur, maar behoorlijk zelfbewust en ongebruikelijk of zelfs not done bij ons.’ Dat klopt, maar het ligt iets subtieler…

De oorspronkelijke auteur, Pierre Choderlos de Laclos, voert zichzelf ten tonele als samensteller en tekstbezorger van de brieven (‘verzameld in bepaalde kring en tot lering van enkele andere openbaar gemaakt door monsieur C*** de L***’) en voegt in die hoedanigheid een groot aantal voetnoten toe: soms informatief, soms oordelend – bijvoorbeeld, p.

… > Lees verder
Geplaatst op

Nawoord bij Choderlos de Laclos, Riskante relaties

‘Brieven, verzameld in bepaalde kring en tot lering van enkele andere openbaar gemaakt door monsieur C*** de L***.’ Met die mystificerende ondertitel slingerde de veertigjarige Pierre Ambroise François Choderlos de Laclos, tweede zoon van een ambitieuze vader die de burgerlijke familie Choderlos in 1750 een adellijke titel plus bijbehorende chique toevoeging ‘de Laclos’ had weten te bezorgen, in 1782 zijn enige boek de wereld in. Zulke mystificaties waren in die tijd heel gebruikelijk: zelfs in 1816 publiceerde Benjamin Constant zijn roman Adolphe nog met de ondertitel ‘Een anekdote, aangetroffen tussen de papieren van een onbekende en uitgegeven door Benjamin Constant’.

… > Lees verder
Geplaatst op

Choderlos de Laclos, Riskante relaties, fragment

Bij mijn intrede in de grote wereld was ik nog ongetrouwd en zodoende gedwongen stilletjes toe te zien; ik heb die tijd benut om goed om me heen te kijken en na te denken. Terwijl ik voor onnozel of verstrooid doorging, eigenlijk nauwelijks luisterend naar wat men me allemaal wilde inprenten, zoog ik alles in me op wat men voor me verborgen wilde houden.

Door die nuttige nieuwsgierigheid leerde ik veel, en ook te veinzen. Vaak was ik gedwongen de mensen om me heen niet te laten merken waar mijn aandacht naar uitging, terwijl ik mijn ogen wel zo goed mogelijk de kost gaf; uit die tijd dateert het masker van verstrooidheid dat ik graag opzet en dat jij zo vaak hebt geprezen.

… > Lees verder