Grappig. In antwoord op de vraag of de titel Riskante relaties opzichtig en dus lelijk allitereert, zoals een haastige columnist had vastgesteld, betoogde ik dat het allemaal wel meeviel met die alliteratie omdat de betreffende lettergrepen niet beklemdtoond zijn. Ik nam niet de moeite om de naslagwerken hierover te raadplegen, maar ik ontdek nu dat alliteratie volgens de gangbare visie (wikipedia en naslagwerken) per definitie alleen maar optreedt tussen beklemtoonde lettergrepen! Bittere bloemen, ja, Datumloze dagen ook (beide Jeroen Brouwers), De razende Roeland eveneens, maar Riskante relaties niet. Niet dat dat verder veel uitmaakt: wie het irritant vindt, vindt het irritant.… > Lees verder
Riskante relaties: de voetnoten
Pats, de nieuwe Filter valt op de mat. Naast het juryrapport voor de Filter Vertaalprijs 2018 bevat het nummer onder andere ook het traditionele overzicht van het afgelopen vertaaljaar door Ton Naaijkens, die ondanks zijn (helaas niet nader verantwoorde) gehechtheid aan de Morriënversie van Les Liaisons dangereuses wel vrolijk kan worden van mijn nieuwe vertaling.
Naaijkens herinnert me eraan dat ik nog iets wilde schrijven over de vertalersnoten in het boek. Die voetnoten zijn volgens hem ‘weliswaar in de geest van de oorspronkelijke auteur, maar behoorlijk zelfbewust en ongebruikelijk of zelfs not done bij ons.’ Dat klopt, maar het ligt iets subtieler…
De oorspronkelijke auteur, Pierre Choderlos de Laclos, voert zichzelf ten tonele als samensteller en tekstbezorger van de brieven (‘verzameld in bepaalde kring en tot lering van enkele andere openbaar gemaakt door monsieur C*** de L***’) en voegt in die hoedanigheid een groot aantal voetnoten toe: soms informatief, soms oordelend – bijvoorbeeld, p.… > Lees verder
Veroverende Franstaligheid
Emmanuel Macron wil het Frans gaan bevorderen. Niks bijzonders voor de president van Frankrijk, zou je denken. Maar Macron is ambitieus, misschien wel wat té ambitieus: hij wil van het Frans wereldtaal nummer 1 maken. Pardon?
De eerste keer dat ik van die nieuwe ambitie hoorde, was toen Macron er op 8 januari zelf over twitterde, vanuit China nota bene, waar hij in de miljoenenstad Xi’an een publiek van Chinese (Chinese!) studenten voorhield: ‘Maak het Frans samen met ons wereldtaal nummer 1 door ook te besluiten Frans te spreken.’ En natuurlijk moest ik meteen denken aan Donald Trump met zijn America first, en aan de reactie van Arjen Lubach daarop.… > Lees verder
Dorre zielen, droomfilm met Michel Houellebecq
Een Malinese boer doet zich voor als Michel Houellebecq om in de levensbehoeften van zijn gezin te kunnen voorzien. Een journalist ontdekt het bedrog en chanteert hem.
Een burleske thriller van Soren Bakayoko. Met Oxmo Puccino, Colin Farrell, Isabelle Huppert en Léa Seydoux, en een gulle gastrol van Michel Houellebecq.
De foute schoonheid van Louis-Ferdinand Céline
De Franse kwaliteitskranten stonden er de afgelopen weken bol van. Uitgeverij Gallimard, het chique huis dat bijna alle grote Franse schrijvers binnen zijn muren heeft, of toch in elk geval wil hebben, kreeg de wind van voren vanwege een opmerkelijk plan: het opnieuw uitbrengen, voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog, van de antisemitische pamfletten die Louis-Ferdinand Céline tussen 1937 en 1941 schreef: Bagatelles pour un massacre (1937), L’École des cadavres (1938) en Les Beaux draps (1941).
Céline, gestorven in 1961, wordt algemeen beschouwd als een van de grootste Franse schrijvers van de vorige eeuw. Zijn romans, met als bekendste Reis naar het einde van de nacht en Dood op krediet, zijn allang bijgezet in het kalfsleer van de Bibliothèque de la Pléiade, waarin ook een keus uit zijn brieven verscheen.… > Lees verder
Nawoord bij Choderlos de Laclos, Riskante relaties
‘Brieven, verzameld in bepaalde kring en tot lering van enkele andere openbaar gemaakt door monsieur C*** de L***.’ Met die mystificerende ondertitel slingerde de veertigjarige Pierre Ambroise François Choderlos de Laclos, tweede zoon van een ambitieuze vader die de burgerlijke familie Choderlos in 1750 een adellijke titel plus bijbehorende chique toevoeging ‘de Laclos’ had weten te bezorgen, in 1782 zijn enige boek de wereld in. Zulke mystificaties waren in die tijd heel gebruikelijk: zelfs in 1816 publiceerde Benjamin Constant zijn roman Adolphe nog met de ondertitel ‘Een anekdote, aangetroffen tussen de papieren van een onbekende en uitgegeven door Benjamin Constant’. En net als Laclos laat Constant zijn boek voorafgaan door een voorwoord van de tekstbezorger dat zogenaamd de authenticiteit moet waarborgen.… > Lees verder