web analytics

Yasmina Reza, ‘In de slee van Arthur Schopenhauer’, fragment

Nadine Chipman tot de psychologe

Vaak zeg ik bij mezelf dokter, oude rozenstruiken zijn mooier dan jonge, ze zijn zwaarder, voller, de kleuren zijn feller, goede wijnen worden met de jaren ook beter, de oude rozenstruik heeft moeten vechten om te overleven, hij heeft beproevingen doorstaan en dat maakt hem mooi, misschien denk ik ooit wel je bent oud, je hebt niks meer nodig, wat je nodig hebt is een kat, bloemen, basilicum, je kunt in Griekenland in een klooster wonen met een pope en basilicum, in Hossegor ben ik met mijn moeder meegegaan om een hoed te kopen, ze liet haar keus vallen op een lichtgele hoed met een bloem middenop, een opengewerkte tule die haar nauwelijks bescherming geeft, mijn moeder die vroeger zo mooi was, het staat haar allemaal niet meer, ze zei dat ze dacht dat hij goed was maar door de zonnebril wist ze het niet zeker, ik zei zet je bril af mama, je kan met die bril in de winkel niks zien, ja maar als ik mijn zonnebril afzet krijg ik geen totaalindruk, op het strand heb ik de hoed en de bril op, ze had het heet maar ze was blij, ze wilde dat ik ook blij was, ik dwong mezelf om blij te zijn, toen we naar buiten liepen vroeg ze me of ze er Amerikaans uitzag, ik zei je ziet er elegant Amerikaans uit, elegant ah mooi zo, op het strand van Hossegor heb ik haar zitten observeren in haar vouwstoel, een krom vrouwtje met haar bril en haar hoed, een beetje dik, turend naar de zee, blij met de golven, blij met het weer, zo’n banaal gezicht ’s zomers op het strand, waarom word ik daar zo vreselijk droevig van.… > Lees verder

De zichtbare vertaler 15: Steekproef

U wist het misschien nog niet, maar over vijf jaar bestaan er geen papieren boeken meer.

Dat zit zo. In Amerika, waar alle technologische en commerciële ontwikkelingen van de laatste vijftig jaar zijn bekokstoofd, verkoopt de allergrootste online boekhandel inmiddels meer elektronische dan papieren boeken. Duitsland en Frankrijk hebben onder leiding van dezelfde online boekhandel de achtervolging ingezet, Google zet ongevraagd alle boeken ter wereld op internet, de KB gaat alle Nederlandse boeken en kranten scannen, de Nederlandse uitgevers weten niet hoe snel ze alle auteurs- en vertalerscontracten moeten aanpassen om de boot niet te missen, en op het moment dat u dit leest heeft Apple zijn iTablet of iSlate iPad gepresenteerd, die het e-boek van een gadget in een eerste levensbehoefte zal omtoveren.… > Lees verder

Milan Kundera, Een ontmoeting, fragment

Milan Kundera, Een ontmoetingGargantua-Pantagruel is een roman avant la lettre. Een miraculeus, nooit meer terugkerend moment, waarin een kunstvorm nog niet is uitgekristalliseerd en dus nog niet normatief afgebakend. Zodra de roman zich begint te profileren als een apart genre of (beter) een autonome kunstvorm, krimpt zijn oorspronkelijke vrijheid; er komen esthetische censoren die menen te mogen decreteren wat wel of niet met de aard van die kunstvorm overeenstemt (wat wel of niet een roman is), en er vormt zich een publiek, dat algauw bepaalde gewoonten en bepaalde eisen heeft. Dankzij die aanvankelijke vrijheid van de roman bevat het werk van Rabelais eindeloos veel esthetische mogelijkheden, waarvan er in de latere ontwikkeling van de roman een aantal zijn verwezenlijkt en andere nooit.… > Lees verder

De zichtbare vertaler 14: Boekvertalers

In mijn bijdrage aan het allereerste nummer van VvL.nu (najaar 2006) stelde ik een fundamentele vraag: wat bezielt ons om als literaire schrijvers en vertalers samen in één club te gaan zitten, in plaats van aansluiting te zoeken bij onze respectieve niet-literaire vakgenoten?

De vraag is nu weer even heel actueel, want sinds enige tijd is er een discussie gaande over eventuele toetreding van een grote groep niet-literaire boekvertalers tot de VvL of de VSenV. Het is een interessante discussie, niet in de laatste plaats omdat we erdoor worden gedwongen onze eigen uitgangspunten weer eens expliciet onder ogen te zien. Wie zijn die ‘Letterkundigen’ in de naam van onze vereniging, wie zijn de ‘Schrijvers en vertalers’ in de naam van de VSenV, hoe gaan we om met veranderingen in de markt, hoe verhouden we ons tot onze gesprekspartners in het literaire veld?… > Lees verder

Tamelijk verachtelijke individuen

« Tout, comme on dit, nous sépare – à l’exception d’un point, fondamental : nous sommes l’un comme l’autre des individus assez méprisables. »

‘Tussen ons beiden ligt, zoals dat heet, een wereld van verschil – behalve op één punt, en niet het minste: wij zijn allebei tamelijk verachtelijke individuen.’

Je moet maar durven: een briefwisseling beginnen met Frankrijks bekendste voorvechter van de mensenrechten, de alomtegenwoordige BHL, en deze nobele correspondent meteen in de eerste zin neerzetten als een ‘verachtelijk individu’. Het kan niet anders of Lévy moet stomverbaasd zijn geweest bij het lezen van de brief die Houellebecq hem op 26 januari 2008 stuurde.… > Lees verder

Ze had roze konen

Madame of mevrouw, dat is de vraag.

Stel, je bent een niet onbevallig, romantisch aangelegd boerenmeisje uit Normandië. De (getrouwde) dorpsarts komt langs om je vaders gebroken been te behandelen, je vindt hem leuk en hij jou ook, zijn vrouw sterft en hij vraagt je ten huwelijk. Je zegt ja. Madame of mevrouw?

De titel van het boek dat Gustave Flaubert in 1857 publiceerde, luidde Madame Bovary. Flaubert schreef in het Frans, en in die taal heeft de titel zijn weg gevonden naar het collectieve bewustzijn. Ik heb het nog even gecontroleerd op Amazon: nergens een Frau Bovary of een Mrs Bovary te vinden, alle vertalingen nemen het Franse Madame over – wat ook meteen voor een groot deel verklaart waarom de door Jacques Roubaud gemunte neptitel Lady Bovary’s Lover zo op de lachspieren werkt.… > Lees verder