web analytics

Zoekresultaten voor: De jaren

Geplaatst op

Bruno Latour, De uitvinding van het ‘trumpisme’ (fragmenten)

In 2017, een jaar na de eerste inauguratie van Donald Trump als Amerikaans president, verscheen ‘Où atterrir? Comment s’orienter en politique’ van Bruno Latour (1947-2022), een klemmend essay waarin Latour betoogt dat de klimaatkwestie rechtstreeks is verbonden met ongelijkheid en onrechtvaardigheid en behoort tot de kern van de geopolitiek – zoals blijkt uit de terugtrekking van de Verenigde Staten uit het Parijse klimaatakkoord. Na Trumps tweede inauguratie, in 2025, is Latours stellingname relevanter dan ooit. Daarom, bij wijze van napublicatie, een paar passages over het trumpisme uit de bij Octavo verschenen vertaling ‘Waar kunnen we landen? Politieke oriëntatie in het Nieuwe Klimaatregime’.… > Lees verder

Geplaatst op

Wie is bang voor de vertaler?

In de ogen van veel mensen, uitgevers en critici incluis, is literair vertalen een vorm van dienstverlening, een inwisselbaar, anoniem en tot (terechte) nederigheid stemmend ambacht met een louter instrumenteel doel – een literaire tekst uit een vreemde taal ‘ontsluiten’ in de eigen taal. Tot voor kort vormden vertaalwetenschappers niet altijd een uitzondering op die laatdunkende grondhouding. Geen wonder, als je de sociologische realiteit in aanmerking neemt: de wetenschap is een prestigieuze activiteit, geschraagd door een prestigieuze institutie die aan haar beoefenaars glansrijke carrières biedt – het literaire vertalen is een roemloze freelance-activiteit, of om het nog gechargeerder te zeggen: een vorm van letterknechterij waarvoor je, zoals Hans van Pinxteren ooit zei, een gelofte van armoede moet afleggen.… > Lees verder

Geplaatst op

De kikkerslag. Over Brissets Zwemmen of de zwemkunst

De mens is geboren in het water en stamt af van de kikker – een theorie die wordt bewezen door de analyse van de menselijke taal. Zo luidt, samengevat, de stelling die Jean-Pierre Brisset (1837-1919), Frans schrijver, denker en uitvinder, vanaf 1889 in een reeks profetische werken verdedigt: Le Mystère de Dieu est accompli (1890), La Science de Dieu ou La création de l’homme (1900), Les Prophéties accomplies (Daniel et l’Apocalypse) (1906) en Les Origines humaines (1913). In deze geleerde boeken geeft Brisset via omstandige analyse van woordspelingen en homofonieën in de Franse taal een volkomen nieuwe visie op de menswording, die in rechtstreekse concurrentie treedt met Darwin.… > Lees verder

Geplaatst op

Rebels en onbegrensd

In het Amersfoortse Rietveldpaviljoen (Centrum voor fotografie en beeldcultuur) loopt vanaf begin september en tot en met zondag 8 oktober de expositie Rebels en onbegrensd, over het werk van grafisch ontwerper Henrik Barends (1945).

De tentoonstelling is een tijdmachine. Ze toont de ontwikkeling van Barends’ vormgevingsarbeid vanaf de jaren ’60 en ’70, toen hij nog met schaar en lijm werkte, tot op heden. Wat vooral in het oog springt is Barends’ fenomenale talent om alle grafische mogelijkheden van letters en cijfers te benutten – zijn handelsmerk.

Samen met partner in crime Anneke Pijnappels (1949) vormt Henrik Barends sinds 1985 Uitgeverij Voetnoot, die tussen 2003 de 24 delen van de welbekende Perlousesreeks publiceerde, waarvoor Henrik het ijzersterke omslag ontwierp.… > Lees verder

Geplaatst op

L.-F. Céline, Oorlog, nawoord

‘Céline heeft iets van een man die opmarcheert achter zijn eigen klaroen.’ Deze typering, van Julien Gracq, wijst op een wezenstrek van Louis-Ferdinand Céline (1894-1961): hij was, in weerwil van zijn zelfverklaarde pacifisme, een strijder. Zijn strijdlust kreeg gestalte in de radicaal vernieuwende vorm van zijn romans, maar nam ook radicale ideologische vormen aan. Aan de ene kant zorgde Céline met zijn op spreektaal geënte schrijftaal voor een revolutie in het Franse literaire proza; aan de andere kant ontpopte hij zich in de periode 1937 en 1944 als rabiate anti-joodse propagandist, collaboreerde hij in de oorlogsjaren actief met de Duitse bezetter en hing hij zijn leven lang een biologisch racisme aan dat hij nooit zou afzweren.… > Lees verder

Geplaatst op

Milan Kundera (1 april 1929 – 11 juli 2023)

Ruim twee weken geleden, toen ik in Ierland op vakantie was, bereikte me het nieuws dat Milan Kundera was overleden. Het was geen verrassing, wel een schok. De laatste keer dat ik hem zag, op 19 januari 2017 in Parijs, lunchten we zoals gewoonlijk in zijn stamrestaurant Le Récamier, maar de sfeer was een stuk minder vrolijk dan voorheen. Reden: Milan wist bijna niets meer van zijn eigen boeken, zijn vrouw Vera en ik moesten hem uitleggen waar ze over gingen. Ik zat tegenover een broze man die in niets meer leek op de spotvogel met wie ik goed bevriend was geraakt sinds ik in 1995, helemaal aan het begin van mijn vertaalcarrière, door een vreemde samenloop van omstandigheden zijn tweede Franse roman, L’Identité, mocht vertalen (dank, Caroline Jansen!).… > Lees verder