web analytics

Berichten

Geplaatst op

Diepten van expressie

Collega Paul Claes was zo vriendelijk om te reageren op mijn Filter-stuk over Madame Bovary, met uiteraard een aantal tips ter verbetering van mijn vertaling. Eén ervan heb ik doorgevoerd: ‘zo’n hoofddeksel van samengestelde aard’ (voor ‘une de ces coiffures d’ordre composite’) is nu ‘zo’n hoofddeksel in composietstijl’ geworden. Ik had inderdaad wel de ironisch-wetenschappelijke toon van het begin van de zin goed te pakken (Flaubert velt pas verderop een knallend negatief oordeel: ‘une de ces pauvres choses, enfin…’), maar besefte niet dat ‘ordre composite’ gewoon idioom is. Veel dank, Paul.

Wat ik wel laat staan en zelfs erg mooi vind, zijn de ‘diepten van expressie’ als vertaling van ‘profondeurs d’expression’.… > Lees verder

Geplaatst op

Ramkoers: lezerspost van Hans Boland

Een van de meest uitgesproken en oorspronkelijke geesten in vertalersland, Nijhoffprijswinnaar en Poesjkin-(Poetin-) medailleweigeraar Hans Boland, stuurde me in het voorjaar van 2022 via onze gemeenschappelijke uitgever onverwacht een prachtige brief over mijn roman Ramkoers. Ik plaats die hier met zijn toestemming. [N.B. Ramkoers is inmiddels verramsjt of vernietigd. Ik heb een flink exemplaren weten te redden. Bestellen kan vanaf nu dus rechtstreeks bij mij, via dit formulier.]

—

Bellingwolde, 19 april 2022

Ha Martin,

We hebben elkaar volgens mij twee of drie keer ontmoet, onder andere bij de VertalersVakschool. Maar ik herken je niet echt van de foto, net als jij – of jouw Jasper – heb ik geen visueel geheugen.… > Lees verder

Geplaatst op

Kundera in de Nieuwe Wereld

Zoals ik Ilja Pfeijffer ken van VV Leo, het groepje docenten, aio’s en studenten van de Letterenfaculteit Leiden waarmee we wekelijks een zaaltje afhuurden om in gelegenheidsteams tegen elkaar te voetballen en te brullen (sommigen dan toch), zo ken ik Ad Verbrugge uit de tijd dat we allebei de Zeeuwse tafeltenniscompetitie onveilig maakten: hij bij Effect ’71 Terneuzen, ik bij Middelburg ’t Zand. Groot was dan ook mijn genoegen toen Verbrugge me uitnodigde voor een rematch, dit keer in zijn podcast De Nieuwe Wereld, gehuisvest aan een fraaie gedempte gracht in hetzelfde Leiden. Samen met Paul Scheffer mocht ik komen opdraven om te praten over de tekst van Milan Kundera die ik had vertaald, Een gekidnapt Westen – de tragedie van Midden-Europa.… > Lees verder

Geplaatst op

Fragment uit Ramkoers: Pétain-Putain-Poetin

Een fragment uit Ramkoers. De hoofdpersoon, fotograaf Jasper van den Berg, komt in het voetspoor van Julius Caesar door de Franse stad Vichy (‘Veni, vidi, Vichy’), waarvan de beladen geschiedenis de verteller tot een lange mijmering aanzet. Ook een bekende Russische seriemoordenaar komt even om de hoek kijken. [N.B. Ramkoers is inmiddels verramsjt of vernietigd. Ik heb een flink exemplaren weten te redden. Bestellen kan vanaf nu dus rechtstreeks bij mij, via dit formulier.]

Wie Vichy zegt, zegt oorlog zegt bezetting zegt Vrije Zone zegt Pétain. Maarschalk Pétain. Of laat ik hem in navolging van Lydie Salvayre maar gewoon Putain noemen, want hij bood zichzelf en Frankrijk veil aan Hitler-Duitsland (gezellig handjeschudden met de Führer in Montoire in het bijzijn van Generalfeldmarschall Wilhelm Keitel en Reichsminister des Auswärtigen Joachim von Ribbentrop, beiden in Neurenberg tot de strop veroordeeld).… > Lees verder

Geplaatst op

Tovertaal 5: nu nog enger!

Eerder dit jaar schetste ik in een groot Volkskrant-stuk wat ons in de nabije AI-toekomst te wachten staat: ‘de nieuwe Houellebecq, met een druk op de knop in het Nederlands voorgelezen door Houellebecq zelf, desgewenst met een Zeeuws accent’. Ja, dat was natuurlijk ironisch, maar toch minder dan de gemiddelde lezer misschien dacht, want op het moment van schrijven had ik al geëxperimenteerd met een online ’tool’ die weliswaar nog geen Zeeuws accent doet, maar verder wel verbluffend realistische ‘vertalingen’ van geluid en beeld maakt: de tekst wordt omgezet in de gewenste taal (175 and counting), waarna de bewegingen van lippen en gezichtsspieren worden aangepast aan de nieuwe tekst.… > Lees verder

Geplaatst op

Vertalen tegen de eeuwigheid: Mevrouw Bovary

‘Eigenlijk kan je als vertaler maar beter niet te lang stilstaan bij de vraag waarom vertalingen – dus ook de jouwe – verouderen. Het gaat er meer om je te realiseren waarom het meesterwerk waaraan je je wijdt niet veroudert.’ Dixit Hans van Pinxteren, een van de beste vertalers die ons taalgebied ooit heeft gekend, in zijn essaybundel Hoe ouder hoe vrolijker (p. 238). Zijn versie van Flauberts Madame Bovary uit 1987 staat nog altijd fier overeind en zal dat ook de komende decennia blijven doen. Toch ga ik voor De Arbeiderspers een nieuwe vertaling van het boek maken. Waarom? En hoe?… > Lees verder