web analytics

Tag: vertaler

Geplaatst op

Traduire, en Europe

« La langue de l’Europe, c’est la traduction. » La citation archiconnue vient d’Umberto Eco, à qui l’on prête aussi la variante moins battue : « La langue de l’Europe, c’est le mauvais anglais. » Ensemble, ces deux sentences résument assez bien la situation linguistique et culturelle du vieux continent. Tout le monde parle anglais ou croit le parler, et en même temps les citoyens européens connaissent très peu leurs voisins, d’où un grand besoin de traductions – et de traducteurs.

La traduction littéraire est avant tout un art du voyage. Voyage linguistique, voyage culturel aussi, où le texte qui se déplace arrive à sa destination changé, prêt à commencer une nouvelle vie.… > Lees verder

Geplaatst op

De zichtbare vertaler 14: Boekvertalers

In mijn bijdrage aan het allereerste nummer van VvL.nu (najaar 2006) stelde ik een fundamentele vraag: wat bezielt ons om als literaire schrijvers en vertalers samen in één club te gaan zitten, in plaats van aansluiting te zoeken bij onze respectieve niet-literaire vakgenoten?

De vraag is nu weer even heel actueel, want sinds enige tijd is er een discussie gaande over eventuele toetreding van een grote groep niet-literaire boekvertalers tot de VvL of de VSenV. Het is een interessante discussie, niet in de laatste plaats omdat we erdoor worden gedwongen onze eigen uitgangspunten weer eens expliciet onder ogen te zien. Wie zijn die ‘Letterkundigen’ in de naam van onze vereniging, wie zijn de ‘Schrijvers en vertalers’ in de naam van de VSenV, hoe gaan we om met veranderingen in de markt, hoe verhouden we ons tot onze gesprekspartners in het literaire veld?… > Lees verder

Geplaatst op

Tirade 29: Freakonomie

Aardig economisch vraagstukje. Waarom lezen sommige Nederlanders buitenlandse literatuur liever in Engelse dan in Nederlandse vertaling, terwijl hun Nederlands uiteraard beter is dan hun Engels?

Het antwoord is eenvoudig. Neem een oorspronkelijk Zweeds boek, laten we zeggen Stieg Larssons weergaloze Mannen die vrouwen haten. Door het relatief kleine aantal Nederlandstaligen zal de markt voor een Nederlandse vertaling veel kleiner zijn dan voor een Engelse vertaling, waardoor ook de royalty’s en de winst lager uitvallen. Die lagere opbrengst heeft een geringere aantrekkingskracht op vertalers, met als gevolg dat vertalers in het Nederlands kwalitatief minder goed zijn dan in het Engels; de aanbodcurve van vertalers is oplopend.… > Lees verder

Geplaatst op

Tirade 25: Vertaalmoeheid

Laatst ontving ik een e-mail met een paar halve zinnen en verder wat losse letters: per ongeluk verstuurd door een vertaler die met zijn hoofd op het toetsenbord in slaap was gevallen. Want zoals je metaalmoeheid hebt, zo heb je ook vertaalmoeheid. Geen enkele professionele vertaler ontkomt eraan: na weken, maanden of jaren keihard werken begint elke vertaler, hoe stevig of soepel ook, onvermijdelijk scheurtjes te vertonen.

Osip Mandelstam beschrijft het verschijnsel in een brief aan de Sovjetrussische schrijversbond uit 1929: ‘Als hij niet tegen zichzelf wordt beschermd, slijt een goede vertaler snel. Vertalen is in de strikte zin van het woord een ongezond beroep.… > Lees verder

Geplaatst op

Tirade 23: Babel

Je zou het haast niet voor mogelijk houden, en dat is het eerlijk gezegd ook haast niet, maar soms doen vertalers iets anders dan vertalen of bloggen. Nadenken over een zelf te schrijven roman, bijvoorbeeld.

Mijn vroegste plannen voor een roman met de titel Babel moeten uit het jaar 2000 stammen: in mijn aantekenboekje staan de eerste ideeën die er betrekking op hebben vlak voor een krantenknipsel met Arnon Grunbergs ‘rechten van een schrijver’ (New York, 22 oktober 2000). Lange tijd heb ik er kennelijk niets mee gedaan, of alleen in gedachten, want pas op 10 augustus 2001 zette ik een aantal ideeën in de computer.… > Lees verder

Geplaatst op

Tirade 21: Interpreterende transfer

Na mijn vorige post bedacht ik ineens dat mijn polemiekje met Bloemen en Segers nog een vervolg had gehad, of liever gezegd bijna had gehad, want de column die ik had geschreven over de door hen verzorgde Terminologie van de vertaling moest in Filter wijken voor een uitgebreide recensie. Hier alsnog een lichtelijk ingekorte versie van het stukje, dat goed in het kader van dit blog past en een aantal dingen naar mijn idee helder verwoordt. (Voor de volledigheid zij hier vermeld dat ik later een paar keer prettig met Henri Bloemen heb samengewerkt.)

In het park

Laatst zag ik op een bankje in het park een vertaler zitten.… > Lees verder