web analytics

Caroline Lamarche, ‘Ik heb jullie gepraat aangehoord en mijn oren staan in brand’ (fragment)

Alice: Een komeet schiet door het luchtruim
Een hemellichaam met haren, waarvan ze zeggen:
Hebben de sterren haren, dan zijn ze een gevaar voor het hoofd der hoge heren.

Een andere komeet schiet door het luchtruim
Met zijn staart, waarvan ze zeggen
Hebben de sterren een staart, dan zijn ze een gevaar voor de kont der hoge heren.

Staart en haren, broer en zus,
Twee kometen achter elkaar
En de tijden veranderen. Nu is daar
De tijd van de wraak, van het naakte zwaard
Van de broer. En van de zus de naakte spraak.

Ons naakte hart. Vlug! Val, nacht,
Val, val, val, en laat dan
Door jou heen, maanloze nacht
De twee kometen schieten, jacht
Maken op hetzij dood hetzij leven
Dat eindelijk opspringt uit het graf.… > Lees verder

Proust in Padua

Van 14 tot 16 november, op de kop af honderd jaar na de verschijning van het origineel, vond in het Italiaanse Padua een congres plaats over het vertalen van Du côté de chez Swann. Mijn geluk was dat ik dat congres kon bijwonen: vijftien lezingen gewijd aan het vertalen van de tekst die collega Haan en ik aan het vertalen zijn. Braziliaanse, Bulgaarse, Duitse, Italiaanse, Kroatische en Koreaanse Proustvertalingen passeerden de revue, en zelf mocht ik iets komen vertellen over de dilemma’s van de Nederlandse hervertaling. Ontbraken niet op het programma: een bezoek aan het oudste anatomisch theater van Europa, waar de zestiende-eeuwse Brusselse anatoom Andreas Vesalius lange tijd werkzaam was, een wandeling over de herfstmarkt van het overweldigende Prato delle Valle, en een rondleiding in het Museo del Precinema, gevestigd in een 15e eeuws palazzo aan datzelfde plein, waar onder meer een toverlantaarn te bezichtigen viel met plaatjes van de arme Genoveva van Brabant en de afschuwelijke Golo, namen die de lezer van de openingsbladzijden van ‘Combray’ vertrouwd in de oren klinken.… > Lees verder

Paul Huigsloot (1952-2013)

‘Thomas trachtte zich los te maken uit de kleurloze vloed die hem overweldigde. Een felle kou verlamde zijn armen. Het water draaide kolkend rond. Was dit werkelijk water? Nu eens dwarrelde het schuim als wittige vlokken voor zijn ogen, dan weer greep de afwezigheid van water zijn lichaam beet en sleurde het heftig mee. Hij ademde trager, een moment lang hield hij de vloeistof binnen die de windvlagen hem tegen het hoofd joegen: een lauwe zachtheid, een vreemd brouwsel in een van smaak beroofde mond. Vervolgens gaven zijn ledematen, van vermoeidheid of om een onbekende reden, hem dezelfde gewaarwording van vreemdheid als het water waarin ze rondbewogen.… > Lees verder

Cripplewood / Kreupelhout, J.M.Coetzee

Cripplewood.omslagKreupelhout n’est pas du bois mort. Bois mort, deadwood: dans la mythologie du Far West américain, la ville des espoirs décus où tous les chemins finissent. Le kreupelhout, au contraire, est vivant. Comme tous les arbres, le kreupelhout aspire au soleil; mais quelque chose dans ses gènes, un mauvais héritage, un poison, tord son ossature.
En anglais comme en néerlandais, il y a un embrouillamini lexical autour des mots kreupelhout – kromhout / cripplewood – gnarlwood (gnarles, knurled, knarled: le même mot dans différentes variantes):
(1) kreupel – kruipen / creep – crouch – crutch (kruk)
(2) gnarl < gnarled, snarled (knotted) / knoers < knoestig
(3) snarl: (1) a snare (trap), (2) a tangle, knot (of hair) / knoop: knobbel, kwast (knoest), kluwen
Le kreupelhout qui ne peut se redresser, qui croît courbé, accroupi; dans les membres desquels nous découpons des béquilles (crutches) pour ceux qui ne savent que ramper (creep); arbre étêté (knotted), noueux (gnarled), galeux (snarled).… > Lees verder

Emmanuel Moses, naschrift bij een workshop

Eén welwillende dichter (Emmanuel Moses), één klankbord (ondergetekende) plus vier geïnspireerde deelnemers: bij elkaar opgeteld een levendige ‘Met Andere Woorden’-workshop, woensdag 12 juni, vrijwel integraal gewijd aan het gedicht ‛Vers Buxtehude’.

Moses nuanceerde mijn interpretatie van ‘Vers Buxtehude’ als exemplarisch reisgedicht. Weliswaar illustreert het gedicht volgens hem een befaamde uitspraak van de Duitse sociaal-democraat Eduard Bernstein: ‘Das Endziel (des Sozialismus) ist mir Nichts, die Bewegung alles’ – maar voor hem is het vooral een uitgesponnen metafoor van de conditie van de kunstenaar, een verwoording van de opwindende en tegelijk weemoedige zoektocht die de kunstenaar eigen is – het imparfait (‘il marchait…’, ‘il chantait…’, ‘il repartait…’) omschreef hij treffend als ’tijd van de weemoed’.… > Lees verder

Emmanuel Moses, reisdichter

‘Weergaloze wispelturigheid’, zo luidt vertaler Kevin Harts treffende karakterisering van de poëzie van de Franse dichter Emmanuel Moses. De acht gedichten van Moses die ik voor Poetry 2013 vertaalde zijn een sprekende illustratie van die poëtische onbestendigheid: stuk voor stuk gaan ze over mensen op doorreis. In ‘Oude gesprekken’ nemen exil-auteurs het woord, in ‘Levend’ wordt heengegaan naar het niets, in ‘Toeristen‘ wordt geluisterd naar het melancholisch menuet van de afstand, ‘Meneer Niemendal’ overleeft een cruise op de Nijl en een Himalaya-expeditie, in ‘Pisz na Berdyczów’ verstaat niemand Pools en ‘De tijd in kleur’ beschrijft het uitzicht van de TGV Parijs-Marseille.… > Lees verder