In 1983, toen hij dacht dat het Oostblok nog duizenden jaren zou standhouden, publiceerde de uitgeweken Tsjech en literaire grootheid Milan Kundera in het tijdschrift Le Débat een korte tekst die de hele wereld rondging, vertaald in tientallen talen. Een gekidnapt Westen zette Midden-Europa in één klap op de kaart als een samenstel van kleine naties waar de Europese eenheid-door-diversiteit haar hoogtepunt bereikt: cultureel behorend bij het Westen, politiek opgeslokt door een vraatzuchtige grote natie (Rusland) die naar eenvormigheid streeft. Veertig jaar later is Kundera’s tekst weer extra actueel, zowel door de Russische inval in Oekraïne als door de hoofdvraag: wordt de Europese cultuur bedreigd?… > Lees verder
Abbé Prévost, Manon Lescaut (fragment)
Ik ben genoodzaakt mijn lezer mee terug te voeren naar het moment in mijn leven waarop ik chevalier Des Grieux voor het eerst heb ontmoet. Dat was ongeveer een halfjaar voor mijn vertrek naar Spanje. Ik leidde het grootste deel van de tijd een teruggetrokken bestaan, maar was om mijn dochter te plezieren soms gedwongen een kleine reis te maken, die ik zo kort mogelijk hield. Op een dag kwam ik terug uit Rouen, waar ik bij het hooggerechtshof van Normandië op haar verzoek een zaak aanhangig was gaan maken met betrekking tot de successie van een paar stukken land waarvan ik de eigendomsrechten, geërfd van mijn grootvader van moederskant, aan haar had overgedragen.… > Lees verder
Wandelaarsnachtlied
Bij een online college poëzie vertalen voor KTV gaf ik de deelnemers laatst een spannende opdracht: vertaal een van de beroemdste gedichten uit de wereldliteratuur, Goethes ‘Wanderers Nachtlied’ (of liever gezegd nummer 2 daarvan, kortweg aangeduid als ‘Ein gleiches’). In het Duits:
Über allen Gipfeln
Ist Ruh,
In allen Wipfeln
Spürest du
Kaum einen Hauch;
Die Vögelein schweigen im Walde.
Warte nur, balde
Ruhest du auch.
De bedoeling was vooral dat de deelnemers zich (dankzij hun kersverse kennis van Roman Jakobsons ‘poëtische functie’) bewust zouden worden van de vele klankherhalingen die het fundament van het gedicht én de moeilijkheid voor de vertaler vormen.… > Lees verder
Michel Houellebecq, Een paar maanden van mijn leven (fragment)
Als er echt hele gebieden onder islamistische controle zouden komen te staan, denk ik dat er verzetsdaden zouden plaatsvinden. Er zouden aanslagen en schietpartijen plaatsvinden in moskeeën, in cafés waar veel moslims komen, omgekeerde Bataclans kortom. En de moslims zouden niet alleen maar met kaarsen en bossen bloemen reageren. Dus ja, dan zou het heel snel kunnen gaan. Een van de opmerkelijkste dingen in de reacties op de fameuze ‘brief van de generaals’ was toch wel het aandeel van de Fransen dat in de nabije toekomst een burgeroorlog verwacht. Ik geloof persoonlijk niet dat de voorwaarden daarvoor momenteel aanwezig zijn. Ten eerste zou de politie dan niet in bepaalde wijken moeten kunnen komen; dat is niet het geval.… > Lees verder
Michel Houellebecq, Serotonine, fragment
Ik had nog nooit van mijn toch niet heel korte leven voet gezet in een Centre Leclerc. Ik was verbluft. Nooit had ik gedacht dat er een winkel met zo’n uitgebreid assortiment bestond, in Parijs waren zulke dingen ondenkbaar. Bovendien had ik als kind in Senlis gewoond, een ouderwetse, burgerlijke, in bepaalde opzichten zelfs anachronistische stad – en mijn ouders hadden tot aan hun dood hun best gedaan om met hun aankopen de kleine buurtwinkeltjes te ondersteunen. En Méribel laten we het daar maar niet over hebben, dat was een kunstmatige, uit de grond gestampte plek, ver weg van de authentieke mondiale handelsstromen, pure toeristische voor-de-gek-houderij.… > Lees verder
Charles Baudelaire, ‘De armendood’ (work in progress)
De armendood
Het is de dood die troost, helaas, en die doet leven;
Hij is ons enig doel, de hoop van ons bestaan,
Die, als een elixir, een dronken roes kan geven
En ons de moed schenkt om tot ’s avonds door te gaan.
Aan onze zwarte kim zien we hem trillend zweven,
Oplichtend in de sneeuw, in ijzel en orkaan;
De welbekende herberg, in het boek beschreven,
Waar bed en stoel en maaltijd ons te wachten staan.
[…]
[Charles Baudelaire, ‘La mort des pauvres’, vertaling © Martin de Haan. Dit is work in progress, de laatste wijziging dateert van 27 september 2018.]… > Lees verder