web analytics

Auteur: Rokus Hofstede

Geplaatst op

Annie revisited: ‘De jaren’ op toneel

Onlangs schreef ik op deze blog hoe ik, op 7 december in Stockholm, Annie Ernaux de hand schudde. Het rare was dat ik haar twee dagen later opnieuw tegenkwam. Ditmaal vond de ontmoeting plaats in Den Haag. Annie had de gedaante aangenomen van vijf vrouwen, of juister gezegd: vijf vrouwen – June Yanez, Hannah Hoekstra, Mariana Aparicio, Tamar van den Dop en Nettie Blanken – waren in haar huid gekropen. Ik heb het over de toneelbewerking, door Eline Arbo, van Ernaux’ De jaren bij het Nationale Theater.

Bevreemdend hoe in die voorstelling realiteit, literatuur en theater door elkaar liepen. Ernaux had in Les Années zes decennia van haar leven gecondenseerd tot een boek van ruim tweehonderd pagina’s, waarin ik als vertaler zes maanden had vertoefd.… > Lees verder

Geplaatst op

Zichtbaarheid of dienstbaarheid. Hoeveel schrijver is een vertaler?

Vertalers treden uit de schaduw, het heeft er tenminste de schijn van dat ze in onze contreien iets minder onzichtbaar aan het worden zijn. Onder invloed van de recente open brief gelanceerd door Annemart Pilon en Martin de Haan, beloofde een hele reeks uitgevers de namen van vertalers voortaan op het boekomslag te zullen vermelden. Zeker, zulke naamsvermelding bevordert de fameuze zichtbaarheid van vertalers. Maar hoe zit het dan met de even fameuze dienstbaarheid die ze naar verluidt moeten betrachten? Dreigen zichtbare vertalers het zicht op de schrijver en het boek niet in de weg te staan?

Het vertaalpleidooi Overigens schitterend vertaald (2008) was in de Lage Landen een belangrijk moment in de thematisering van vertalerszichtbaarheid.… > Lees verder

Geplaatst op

De Ernauxnobeltoespraak, een verslag

Stockholm, december 2022. Tegen twee uur ’s middags is de zon achter de horizon verdwenen. Om vier uur ’s middags schitteren alle dertien kroonluchters in de Grote Zaal van het oude beursgebouw waar de Zweedse Academie is gevestigd, ze weerkaatsen in het verguldsel op de muren. Om vijf uur ’s middags zal de Franse schrijfster Annie Ernaux hier de toespraak afsteken die traditiegetrouw gepaard gaat met de toekenning van de Nobelprijs Literatuur. Naarmate de honderden toehoorders binnendruppelen in de academiezaal, dooft geleidelijk aan het geroezemoes, totdat er, even voor vijven, alleen nog een gewijde stilte heerst.

Ik zit ergens achterin, naast Elik Lettinga, uitgever van De Arbeiderspers, en Tom Van de Voorde, literatuurprogrammator bij Bozar (waar op 1 februari 2023 een avond aan Ernaux wordt gewijd).… > Lees verder

Geplaatst op

Annie Ernaux bedacht de autobiografie zonder ‘ik’

NOBELPRIJS LITERATUUR  Annie Ernaux gold al enkele jaren als kanshebber, nu heeft Franse schrijfster de Nobelprijs echt binnengehaald, als 17de vrouw op 119 laureaten. Een portret door haar Nederlandse vertaler Rokus Hofstede

‘Pour venger ma race’: een veelzeggende uitspraak van kersvers Nobelprijswinnares Annie Ernaux in de recente documentaire Les années Super 8, gemaakt door zoon David Ernaux-Briot op basis van het filmarchief van de familie Ernaux uit de jaren 70 en 80. (Die film is online te zien op Arte-tv).

Onder de beelden van een gelukkig, gesetteld gezinsleven in Annecy, vertelt Ernaux dat ze in de vroege jaren 70 in het geheim begon te schrijven aan een roman.

… > Lees verder
Geplaatst op

Stijl in vertaling

‘Ik zeg weleens bij wijze van boutade dat een vertaler meer schrijver is dan een schrijver, omdat een vertaler alleen gaat over stijl, terwijl een schrijver er nog een hele wereld bij moet verzinnen…’

Half oktober 2021 deed Rokus zijn zeg in een online-lezingenreeks van het Expertisecentrum Literair Vertalen – al die lezingen zijn nu online beschikbaar op de Kennisbank van het ELV.

 … > Lees verder

Geplaatst op

Nouvelles Voix, un déconfinement

Le programme Nouvelles Voix de l’Institut français des Pays-Bas soutient des projets éditoriaux néerlandais promouvant les auteurs français contemporains. Le 30 septembre 2021, à La Haye, eut lieu une célébration fêtant 30 ans de soutien à la traduction. J’écrivis pour l’occasion un petit discours laudatif.

Ce sont plus de vingt traductions, pratiquement un tiers de tous les titres traduits depuis 1990 par mes soins du français en néerlandais, qui ont reçu le soutien du programme des Nouvelles Voix. Mon auteur fétiche, Pierre Michon, pour ne citer que lui, a été soutenu pour quatre titres parus au fil du temps chez l’éditeur Van Oorschot; il est probable qu’il n’aurait jamais été aussi intensément traduit sans ce soutien, au point qu’en néerlandais l’oeuvre quasi intégrale de cet auteur relativement difficile d’accès a été rendu accessible, ce qui n’a été le cas dans aucune autre langue.… > Lees verder