web analytics

Auteur: Rokus Hofstede

Geplaatst op

Emmanuel Moses, naschrift bij een workshop

Eén welwillende dichter (Emmanuel Moses), één klankbord (ondergetekende) plus vier geïnspireerde deelnemers: bij elkaar opgeteld een levendige ‘Met Andere Woorden’-workshop, woensdag 12 juni, vrijwel integraal gewijd aan het gedicht ‛Vers Buxtehude’.

Moses nuanceerde mijn interpretatie van ‘Vers Buxtehude’ als exemplarisch reisgedicht. Weliswaar illustreert het gedicht volgens hem een befaamde uitspraak van de Duitse sociaal-democraat Eduard Bernstein: ‘Das Endziel (des Sozialismus) ist mir Nichts, die Bewegung alles’ – maar voor hem is het vooral een uitgesponnen metafoor van de conditie van de kunstenaar, een verwoording van de opwindende en tegelijk weemoedige zoektocht die de kunstenaar eigen is – het imparfait (‘il marchait…’, ‘il chantait…’, ‘il repartait…’) omschreef hij treffend als ’tijd van de weemoed’.… > Lees verder

Geplaatst op

Emmanuel Moses, reisdichter

‘Weergaloze wispelturigheid’, zo luidt vertaler Kevin Harts treffende karakterisering van de poëzie van de Franse dichter Emmanuel Moses. De acht gedichten van Moses die ik voor Poetry 2013 vertaalde zijn een sprekende illustratie van die poëtische onbestendigheid: stuk voor stuk gaan ze over mensen op doorreis. In ‘Oude gesprekken’ nemen exil-auteurs het woord, in ‘Levend’ wordt heengegaan naar het niets, in ‘Toeristen‘ wordt geluisterd naar het melancholisch menuet van de afstand, ‘Meneer Niemendal’ overleeft een cruise op de Nijl en een Himalaya-expeditie, in ‘Pisz na Berdyczów’ verstaat niemand Pools en ‘De tijd in kleur’ beschrijft het uitzicht van de TGV Parijs-Marseille.… > Lees verder

Geplaatst op

Emmanuel Moses, ‘Toeristen’

Uit Bergen schrijven ze: voor de feestdagen zijn we thuis,
we missen jullie,
uit de Rivièra: liefde via via is lastig
en ook
waarom horen we niks?
Voor dag en dauw staan we op
net als onze vaders
koffie en onbegrijpelijke gesprekjes
hebben hun voordelen.
Denkend aan jullie
kijken we naar het mozaïek van zon en zee
tot het avond wordt en de maan wegen uitstippelt
voor de laatste vissers
de geschiedenis spreekt al evenzeer tot ons als de natuur
in Rome is het warmer dan thuis.
Onvermoeibaar speelt afstand
zijn melancholisch menuet.

[‘Touristes’, uit Figure rose, 2006, vert. Rokus Hofstede.… > Lees verder

Geplaatst op

Vermaken wil ik mij

Aan zijn Nederlandse vertaler verklaarde Pierre Michon eens dat hij zich, door Petrus bij de hemelpoort gesommeerd om zich voor zijn bestaan te rechtvaardigen, maar op twee teksten zou beroepen: ‘Vie de Georges Bandy’ uit Vies minuscules en ‘Je veux me divertir’ uit Maîtres et serviteurs. Die laatste tekst, verschenen in vertaling onder de titel ‘Vermaken wil ik mij’, is een fictionele biografie van de Franse schilder Antoine Watteau (1684-1721). Op 7 mei jongstleden luisterde Michon in Brussel een literaire avond op naar aanleiding van de (inmiddels afgelopen) Bozar-tentoonstelling met werk van Watteau. Een tiental fragmenten uit ‘Vermaken wil ik mij’ diende als literaire interventie bij de expositie; de fragmenten vielen in de bezoekersgids te lezen en ook drietalig te beluisteren via de audiogids (voor de Nederlandstalige opname van de fragmenten, klik hier).… > Lees verder

Geplaatst op

Pierre Bourdieu, ‘Lof van de sociologie’ (fragment)

[…] De sociologie van de wetenschappelijke wereld is absoluut onmisbaar voor sociologen maar lijkt me nauwelijks minder onontbeerlijk voor de andere wetenschappen. Wetenschapssociologie is de doeltreffendste manier om de door Gaston Bachelard (1938) bepleite ‘psychoanalyse van de wetenschappelijke geest’ in praktijk te brengen. Pas dan zijn we namelijk in staat om inzicht te krijgen in het collectief verdrongen maatschappelijke onbewuste dat ligt ingebed in de sociale logica van de wetenschappelijke wereld: in de sociale determinanten van de selectie van selectiecommissies en de evaluatiecriteria van evaluatiecommissies, in de sociale voorwaarden van de rekrutering en van het handelen van wetenschappelijke bestuurders, in de maatschappelijke machtsverhoudingen die zich manifesteren onder de dekmantel van wetenschappelijke gezagsverhoudingen en die vaak genoeg de inventiviteit en creativiteit bij jongeren afremmen of blokkeren in plaats van die te bevrijden, en in de nationale en tegenwoordig locale coöptatienetwerken, waardoor sommigen worden afgeschermd tegen de harde oordelen van de wetenschappelijke evaluatie terwijl anderen worden belemmerd in het volledige uiten van hun creatieve mogelijkheden, enzovoort.… > Lees verder

Geplaatst op

Een boer uit Paraguay. Over ‘Wereld, wereld!’

U herinnert zich uw kindertijd. Uw hoogrode, vlasblonde moeder, die de godganse dag tegen u liep te schelden als een boer uit Paraguay tegen zijn ezel. En uw vader, uitgezakt voor het tv-toestel, onnozelheden mompelend tegen de personages die rondspartelden in de kijkdoos. Uw schoolresultaten waren matig, bedroevend, tenzij u deel uitmaakte van het ras der besten-van-de-klas, van wie de intelligentie was afgestemd op het laagvliegende brein van de onderwijzers die op de verhoging voor het bord heen en weer sprongen als bavianen.

jauffret-regis.2Waar komt die boer uit Paraguay vandaan? Uit het licht krankzinnige brein van de Franse schrijver Régis Jauffret, auteur van het in 2003 gepubliceerde Univers, univers, dat bij de Arbeiderspers verschijnt onder de titel Wereld, wereld!… > Lees verder