web analytics

Categorie: Varia MdH

Geplaatst op

Nationaliteit, loyaliteit, identiteit

Mijn dochters van 16 en 18 hebben allebei een dubbele nationaliteit. Dat zit zo. In 2003 ben ik met mijn toenmalige (Nederlandse) vriendin in Frankrijk gaan wonen, we kregen daar kinderen en die mochten op hun dertiende het zogeheten droit du sol of jus soli in werking zetten, waardoor ze zonder naturalisatie van de ene dag op de andere behalve Nederlands ook Frans waren, puur op grond van het feit dat ze op Franse bodem zijn geboren.

In Nederland kennen we dat recht niet. Sterker nog, Nederland is een verklaard tegenstander van dubbele nationaliteiten, die (zegt men) conflicterende loyaliteiten in de hand zouden kunnen werken.… > Lees verder

Geplaatst op

Wandelaarsnachtlied

Bij een online college poëzie vertalen voor KTV gaf ik de deelnemers laatst een spannende opdracht: vertaal een van de beroemdste gedichten uit de wereldliteratuur, Goethes ‘Wanderers Nachtlied’ (of liever gezegd nummer 2 daarvan, kortweg aangeduid als ‘Ein gleiches’). In het Duits:

Über allen Gipfeln
Ist Ruh,
In allen Wipfeln
Spürest du
Kaum einen Hauch;
Die Vögelein schweigen im Walde.
Warte nur, balde
Ruhest du auch.

De bedoeling was vooral dat de deelnemers zich (dankzij hun kersverse kennis van Roman Jakobsons ‘poëtische functie’) bewust zouden worden van de vele klankherhalingen die het fundament van het gedicht én de moeilijkheid voor de vertaler vormen.… > Lees verder

Geplaatst op

Milan Kundera (1 april 1929 – 11 juli 2023)

Ruim twee weken geleden, toen ik in Ierland op vakantie was, bereikte me het nieuws dat Milan Kundera was overleden. Het was geen verrassing, wel een schok. De laatste keer dat ik hem zag, op 19 januari 2017 in Parijs, lunchten we zoals gewoonlijk in zijn stamrestaurant Le Récamier, maar de sfeer was een stuk minder vrolijk dan voorheen. Reden: Milan wist bijna niets meer van zijn eigen boeken, zijn vrouw Vera en ik moesten hem uitleggen waar ze over gingen. Ik zat tegenover een broze man die in niets meer leek op de spotvogel met wie ik goed bevriend was geraakt sinds ik in 1995, helemaal aan het begin van mijn vertaalcarrière, door een vreemde samenloop van omstandigheden zijn tweede Franse roman, L’Identité, mocht vertalen (dank, Caroline Jansen!).… > Lees verder

Geplaatst op

DWDD: een dangereuse liaison

Ik lees het onthutsende stuk over DWDD in de Volkskrant en denk met weemoed terug aan die dag in januari 2018 toen ik ’s ochtends om kwart over vijf in mijn woonplaats Autun (Bourgogne, France) de deur achter me dichtsloeg om in Amsterdam bij DWDD te gaan vertellen over mijn – later dubbel bekroonde – vertaling van Les Liaisons dangereuses (Riskante relaties), het mooiste boek van de 18de eeuw.

Ook de liaison tussen Autun en Amsterdam was dangereuse, want er heerste die dag een ‘uitzonderlijk zware storm’ (dixit KNMI). Vanaf Antwerpen, dat ik met moeite had bereikt, bleken er geen treinen meer naar het noorden te gaan, maar gelukkig wist ik nog net een kaartje voor de overvolle Flixbus te bemachtigen.… > Lees verder

Geplaatst op

Proust 100 jaar dood: zeven redenen om hem eindelijk eens te lezen

U hebt hem al jaren in de kast staan, maar hij schrikt u af. Te dik. Te oud. Te wuft. Te moeilijk. Denkt u, en u hebt ongelijk. Zeven redenen om hem eindelijk eens te lezen.

1. Iedereen heeft het altijd over Proust

De eerste reden is er eigenlijk geen. Wat kan u het schelen dat iedereen het altijd maar over Proust heeft? Hele boekenkasten worden er over hem volgeschreven. Volgens kenner Maarten van Buuren is hij inmiddels wereldrecordhouder op dat gebied, ruim voor Homerus, Dante, Shakespeare en Kafka, en dus officieus de grootste schrijver ooit. Prousts enige min of meer voltooide roman, A la recherche du temps perdu, staat trouwens ook in het Guinness Book of Records als het dikste boek dat ooit is verschenen (bijna 10 miljoen lettertekens), dus het is niet zo heel vreemd dat zijn werk veel inkt doet vloeien.… > Lees verder

Geplaatst op

State of Translation-lezing 2020

[Een sterk ingekorte versie van deze lezing is hier te vinden.]

De State of Translation-lezing is bedoeld om één keer per jaar te kijken hoe de zaken ervoor staan in wat in de volksmond Vertalië wordt genoemd. Welnu, something is rotten in the State of Translation. Met die stelling hoop ik u het komende halfuur zoet te houden.

Deze lezing is aangekondigd onder de titel ‘De vertaler als auteur’, en in de beschrijving werd de suggestie gewekt dat het daarbij om een tamelijk radicaal standpunt ging. Ik moet u wat dat betreft helaas teleurstellen. Niet alleen weten mensen die mij een beetje gevolgd hebben dat ik dit standpunt al zo’n twintig jaar verkondig en dat het dus eigenlijk gewoon een stokpaardje is, ook juridisch gezien is het idee van de vertaler als auteur een volstrekt open deur, een waarheid als een koe.… > Lees verder