web analytics

De salon van Schwob

De man stelde zich aan me voor als ‘Preux-père’. Had ik zijn naam wel goed verstaan? Het was een drukte van belang in Brasserie Mollard, u weet wel, tegenover het Saint-Lazarestation, en hij sprak Frans met een licht uitheemse tongval.

Hij had een hoog voorhoofd, net als ik. Hij kwam uit Nederland. Hij wilde me een voorstel doen. Of ik, Marcel Schwob – de ‘b’ sprak hij uit als een ‘p’ –, met mijn alom bekende eruditie de terra incognita van de wereldliteratuur wilde ontginnen. Of ik mijn bibliomane belezenheid en mijn archivale zin voor avontuur in dienst wilde stellen van leesgierige Hollanders en Vlamingen.… > Lees verder

Zachte berusting

Hoe zou het toch staan met de vertaling van La Carte et le territoire? Wordt daar nog altijd aan gewerkt? Ja, daar wordt nog altijd aan gewerkt, meer dan fulltime zelfs (wat ook de stilte op Hof/Haan voor een groot deel verklaart). Maar het einde nadert, over iets minder dan een week moet alles af zijn en kan de vertaler eindelijk zijn rug, zijn geest en zijn administratie weer eens op orde zien te krijgen.

Ik schreef het net nog in een mail aan mijn kompaan Hof: het werken aan dit boek is voor mij misschien wel de meest ingrijpende vertaalervaring ooit, niet alleen vanwege de tijd die erin gaat steken (vrije avonden en weekends zijn er al maanden niet meer bij), maar toch vooral ook door de aard van het boek.… > Lees verder

La grande Pléiade de Milan Kundera

Lire Milan Kundera, c’est lire l’histoire du roman – c’est-à-dire l’histoire de l’art du roman, car lui-même ne se lasse pas de souligner que le roman n’est pas un simple genre littéraire parmi d’autres, mais un art autonome, indissolublement lié à la modernité occidentale et qui se distingue par l’attention particulière qu’il porte à l’existence concrète de l’homme dans le monde. Tout roman digne de ce nom est alors la découverte d’un pan d’existence jusque-là dissimulé, et l’histoire du roman, l’histoire de ces découvertes.

Kundera n’est pas un théoricien de la littérature. S’il a écrit quatre grands essais sur cet art qui lui est si cher, de L’Art du roman (1986) à Une rencontre (2009) en passant par Les Testaments trahis (1993) et Le Rideau (2005), c’est avant tout en praticien qui veut nous faire part de ses réflexions et de ses sources d’inspiration.… > Lees verder

La traduction et son double

« Traduire des livres – construire des ponts ». C’est sous ce titre que l’Institut Goethe présente un petit programme de soutien aux traducteurs de l’allemand. On comprend tout de suite qu’il doit s’agir d’une métaphore : traduire des livres, c’est construire des ponts permettant d’enjamber l’abîme entre les langues et les cultures ; image bien goethéenne dans son principe, légèrement conventionnelle il est vrai, mais qui nous change un peu de cette autre image, celle du traducteur comme passeur d’eau. Les deux images ont d’ailleurs ceci en commun qu’elles nous proposent un monde simple et binaire dont l’harmonie pré-babylonienne serait à portée de main, par le biais des traductions.… > Lees verder

Lezen als een vis in het water

Restaurantgesprek met N. Ze vraagt: hoe kan een gewone lezer de kwaliteit van een vertaling beoordelen? Heel goede vraag, waar ik eigenlijk nog nooit over heb nagedacht. Of misschien kan een gewone lezer zich die vraag maar beter niet stellen, in elk geval niet bij voorbaat? Wie een vertaling van meet af aan te lijf gaat met het rode potlood in de hand, houdt zich algauw niet meer bezig met kunst, met het effect van een concreet boek op een individuele sensibiliteit, maar met een al dan niet goed uitgevoerd kunstje.

Neem die kennis van mijn ouders, laatst. Bij het lezen van Julien Gracqs Middagrust in Hollands Vlaanderen, in mijn vertaling, was hij gestuit op een ‘grote fout’ van het soort dat voor hem normaal voldoende is om het boek dicht te slaan en te versnipperen in de kattenbak.… > Lees verder

Georges Perec, Tips en wenken voor wie zijn afdelingschef om opslag wil vragen (fragment)

we mogen aannemen om het eenvoudig te houden want je moet het altijd eenvoudig houden dat uw meerdere in rang eieren lekker vindt en we zullen de kwestie van de beoordeling van de meer of minder vergaande graad van bederf van de eieren als opgelost beschouwen laten we nu aannemen dat het vandaag geen vrijdag is om talloze redenen is dat beter de kans is kleiner dat er in de kantine vis of eieren op het menu staan en uw afdelingschef loopt minder risico zich te verslikken in een graat of zich te vergiftigen met rotte eieren mocht uw afdelingschef u bovendien de volgende dag willen ontbieden dan kan die volgende dag nooit een zaterdag zijn iets wat uw taak vergemakkelijkt bega evenwel niet de vergissing te denken dat het probleem van de lunch zich als het geen vrijdag is niet langer voordoet het is namelijk heel goed mogelijk dat we ons in de vastentijd bevinden in welk geval het van tweeën één is ofwel er was bij de lunch vis ofwel er waren eieren bij de lunch was er vis dan heeft uw afdelingschef zich ofwel in een graat verslikt ofwel niet in een graat verslikt wacht als uw afdelingschef zich niet in een graat heeft verslikt rustig tot het middag is wacht als uw afdelingschef zich wel in een graat heeft verslikt zo rustig mogelijk tot de volgende dag of beter nog wacht tot het eind van de vastentijd we zullen niet ingaan op het gezien uw staat van hevige nervositeit nochtans zeer waarschijnlijke geval dat uzelf zich in een graat zou hebben verslikt dat is een zaak die alleen u aangaat het beste is om broodkruim te slikken een doodgewoon huismiddeltje maar het heeft zijn waarde bewezen vraag maar aan uw afdelingschef

[Georges Perec, Tips en wenken voor zijn afdelingschef om opslag wil vragen (oorspr.> Lees verder