web analytics

Dankwoord Elly Jaffé-prijs 2005

‘De schrijver spreekt (…) over de juiste toon die zo moeilijk precies te treffen is, over zijn vorige boeken die nooit geheel en al geslaagd waren, want “wat gezegd is, is nooit gezegd omdat men het immers anders kan zeggen”. Heeft men iets eenmaal onder woorden gebracht, dan heeft men gekozen voor één mogelijkheid, terwijl men vele andere varianten terzijde laat liggen. Wanneer de schrijver een keuze maakt in het materiaal, begaat hij reeds een onoprechtheid en begint hij te vervalsen.’

Wat ik net voorlas is een passage uit het nawoord van dr. Elly Jaffé bij De Zoon, de allereerste, in 1966 verschenen vertaling van werk van de Franse schrijver Robert Pinget.… > Lees verder

Georges Perec, ‘Waarom het moeilijk is je een ideale stad voor te stellen’

Ik zou niet graag in Amerika willen wonen maar soms ook wel

Ik zou niet graag onder de blote hemel willen wonen maar soms ook wel

Ik zou niet graag in Canada willen wonen maar soms ook wel

Ik zou niet graag in een donjon willen wonen maar soms ook wel

Ik zou niet graag in Egypte willen wonen maar soms ook wel

Ik woon graag in Frankrijk maar soms ook niet

Ik zou niet graag in een gehucht willen wonen maar soms ook wel

Ik zou graag in het hoge Noorden willen wonen maar niet te lang

Ik zou niet graag in Issoudun willen wonen maar soms ook wel

Ik zou niet graag op een jonk willen wonen maar soms ook wel

Ik zou niet graag in een kraakpand willen wonen maar soms ook wel

Ik zou graag langere tijd in Londen willen wonen maar toch niet levenslang

Ik zou graag naar de maan zijn gegaan maar het is een beetje laat

Ik zou niet graag in het Negresco willen wonen maar soms ook wel

Ik zou niet graag in een onderzeeër willen wonen maar soms ook wel

Ik woon graag in Parijs maar soms ook niet

Ik zou graag in het Quartier latin willen wonen maar soms ook niet

Ik zou niet graag op een rots in zee willen wonen maar soms ook wel

Ik zou niet graag in Sjanghai willen wonen maar soms ook wel

Ik zou niet graag in een toren willen wonen maar soms ook wel

Ik zou niet graag willen samenwonen met Ursula Andress maar soms ook wel

Ik zou graag vijfentachtig willen worden maar soms ook niet

Ik zou niet graag in een wigwam willen wonen maar soms ook wel

Ik zou graag in Xanadu willen wonen maar dan nog, niet voor altijd

Ik zou niet graag in de Yonne willen wonen maar soms ook wel

Ik zou niet graag willen dat we met z’n allen in Zanzibar woonden maar soms ook wel

[Georges Perec, Ik ben geboren (Fr.:> Lees verder

Een stadswandelaar als Georges Perec

‘Boven aan de trappen kom je uit op een klein kruispunt, met links de Rue Piat, aan de overkant de Rue des Envierges en rechts de Rue du Transvaal. Op de hoek van de Rue des Envierges en de Rue du Transvaal is een mooie okerkleurige bakkerswinkel. Langs de trapleuning, naast een lantaarnpaal, staat een brommer met bonte kleuren in een roofdiermotief. Twee Algerijnen leunen een ogenblik met hun ellebogen op de balustrade. Twee zwarten lopen de trappen op. Ondanks het tamelijk bewolkte weer is het panorama vrij weids: kerken, hoge nieuwe gebouwen, het Pantheon?’

Het panorama is nog altijd vrij weids vanaf de heuvel van Belleville.… > Lees verder

Het leven is geen gebruiksaanwijzing

‘Een spies met niertjes, drie lamsspies, een mixed-grill, een nier met mosterdsaus, een kalfsnier, drie kalfskop, elf kalfslever, een kalfstong, een kalfszwezerik met pommes sarladaises, een terrine van kalfszwezerik, een lamshersentjes, twee verse ganzenlever met druiven, een ingemaakte ganzenmaagjes, twee kippenlevertjes.’

Fransen houden van orgaanvlees, en de in 1982 op 45-jarige leeftijd overleden schrijver Georges Perec vormde geen uitzondering op die regel. Het is een van de vele microsociologische conclusies die we kunnen trekken uit zijn ‘Poging tot inventarisatie van het vloeibare en vaste voedsel dat ik in de loop van het jaar negentienhonderdvierenzeventig door het keelgat heb gejaagd’, een autobiografische tekst van een wat ongebruikelijk type, opgenomen in een boek dat wel meer ongebruikelijke teksten bevat.… > Lees verder

Georges Perec / Robert Antelme

Wie vandaag het essay leest dat Georges Perec (1936-1982) begin jaren ’60 schreef over L’espèce humaine van Robert Antelme, doet dat haast onvermijdelijk met een biografische bril. Perecs Pools-joodse vader overleed in 1940 tijdens de eerste oorlogshandelingen als vrijwillige in het Franse leger, zijn Pools-joodse moeder werd in 1943 via Drancy naar Auschwitz gedeporteerd en keerde niet terug. De kleine Georges dook tijdens de oorlogsjaren onder in de Vercors, om na de oorlog te worden opgenomen in het gezin van zijn tante Esther. In W ou le souvenir d’enfance(1975)[1. Georges Perec, W of de jeugdherinnering, vertaald door Edu Borger, De Arbeiderspers, 1991.]… > Lees verder

Een slecht uitgeknepen citroen

Niets kleinmenselijks is de vertaler vreemd. Onlangs betrapte ik mezelf erop dat ik naarstig naar vertaalblunders zat te speuren in een oude vertaling van de tekst die ik op dit moment onder handen heb. Ik wilde mijn voornemen om die tekst opnieuw te vertalen voor mijzelf legitimeren door te kunnen wijzen op de aperte interpretatiefouten van mijn voorganger. Bij de eerste miskleun die ik aantrof, haalde ik opgelucht adem, en bij iedere miskleun die volgde verbeterde mijn humeur.

Tweemaal eerder heb ik me aan een dergelijke beschamende activiteit overgegeven. De eerste keer betrof het Georges Perecs Un homme qui dort uit 1967, in 1968 vertaald als Een slaper en verschenen in de beroemde witte-beertjesreeks.… > Lees verder