web analytics

Tag: vertalen

Geplaatst op

Gerrit Komrij over vertalen

‘Dat vertalen doe ik voor de centen. Ik zou willen dat ik meer tijd had voor het dichten. De rijping, het vasthouden in mijn hoofd, het gaat zo moeilijk tussen al dat vertalen door.’ (1971)

‘Een heel boek perfect vertalen is altijd nog een mindere daad dat het schrijven van één geslaagde dichtregel.’ (1985)

‘Het grootste probleem bij vertalen is: je moet kiezen. Ik ken vertalers in Nederland, die glimmen nog steeds van trots over de veertien pagina’s die ze ooit vertaalden waar ze tien jaar over hebben nagedacht. Terwijl je dat in een dag en een nacht doet. Het gaat erom, kun je een miljoen schakelingen per minuut maken.… > Lees verder

Geplaatst op

Een snufje Duits, een vleugje Portugees, een wolkje Russisch

‘Universiteiten schrappen 30 talenstudies’, kopte NRC Handelsblad afgelopen vrijdag. Het was voorpaginanieuws, en terecht. Tal van Europese talen, waaronder Frans, Duits, Italiaans en Portugees, zullen als de plannen doorgaan niet of nauwelijks meer op bachelorniveau aan Nederlandse universiteiten kunnen worden gestudeerd, behalve met enig geluk als onderdeel van algemene opleidingen ‘taal, cultuur en media’ (alsof die laatste categorie niet al onder taal en cultuur valt). Een snufje Duits, een vleugje Portugees, een wolkje Russisch wellicht, net genoeg om de besluiteloze jonge mens te laten ontdekken wat hij nu eigenlijk écht wil studeren.

Vroeger had je daar het vwo voor. Maar terwijl de studieduur van wetenschappelijke opleidingen de laatste decennia fors is bekort, wordt de blijmoedige ontdekkingsfase juist steeds verder uitgerekt, zowel in de lengte als in de breedte.… > Lees verder

Geplaatst op

Het oog van de atleet

Ziezo. De proeven van De kaart en het gebied zijn gecorrigeerd, het boek kan naar de drukker. Ik verbaas me er altijd over hoeveel er in de productiefase van een vertaling, na het inleveren van de kopij, nog verandert aan een tekst die voor mijn gevoel toch echt definitief was. Niet alleen omdat andere mensen (de persklaarmaker, de redacteur, de corrector, en niet in de laatste plaats mijn eigen proeflezers) waardevolle suggesties geven en me behoeden voor een paar domme fouten, maar vooral ook omdat ik mijn eigen tekst in die fase met een net iets ander oog ga lezen: dat van de atleet die beseft dat dit zijn allerlaatste kans is om zijn prestatie nog te verbeteren.… > Lees verder

Geplaatst op

La traduction et son double

« Traduire des livres – construire des ponts ». C’est sous ce titre que l’Institut Goethe présente un petit programme de soutien aux traducteurs de l’allemand. On comprend tout de suite qu’il doit s’agir d’une métaphore : traduire des livres, c’est construire des ponts permettant d’enjamber l’abîme entre les langues et les cultures ; image bien goethéenne dans son principe, légèrement conventionnelle il est vrai, mais qui nous change un peu de cette autre image, celle du traducteur comme passeur d’eau. Les deux images ont d’ailleurs ceci en commun qu’elles nous proposent un monde simple et binaire dont l’harmonie pré-babylonienne serait à portée de main, par le biais des traductions.… > Lees verder

Geplaatst op

Lezen als een vis in het water

Restaurantgesprek met N. Ze vraagt: hoe kan een gewone lezer de kwaliteit van een vertaling beoordelen? Heel goede vraag, waar ik eigenlijk nog nooit over heb nagedacht. Of misschien kan een gewone lezer zich die vraag maar beter niet stellen, in elk geval niet bij voorbaat? Wie een vertaling van meet af aan te lijf gaat met het rode potlood in de hand, houdt zich algauw niet meer bezig met kunst, met het effect van een concreet boek op een individuele sensibiliteit, maar met een al dan niet goed uitgevoerd kunstje.

Neem die kennis van mijn ouders, laatst. Bij het lezen van Julien Gracqs Middagrust in Hollands Vlaanderen, in mijn vertaling, was hij gestuit op een ‘grote fout’ van het soort dat voor hem normaal voldoende is om het boek dicht te slaan en te versnipperen in de kattenbak.… > Lees verder

Geplaatst op

Verslag van de dag

In mijn vorige post schreef ik over opzichtige klankeffecten die op mijn zenuwen werkten en over prachtige klankeffecten die haast vanzelf in mijn vertaling opdoken. Maar er is nog een derde categorie, misschien wel de interessantste, namelijk die der vanzelf opduikende ongewenste echo’s. Het wegwerken daarvan, tientallen keren per dag, is ongetwijfeld het meest tijdrovende en creativiteitsbevorderende onderdeel van het literair vertalen, en voor de lezer (die alleen de oplossing ziet en daar als het goed is niet over struikelt) het meest onzichtbare. Neem de volgende zin uit La Carte et le territoire, p. 37:

[…] il écoutait le récit de la journée, souriait à son fils, payait le salaire demandé.

… > Lees verder