web analytics

Auteur: Martin de Haan

Geplaatst op

Driedubbele ironie: Onderworpen

Houellebecqs roman Onderworpen roept nog altijd veel discussie op. Vaak valt het woord ‘profeet’, zoals bijvoorbeeld recentelijk nog in dit opiniestuk van Dirk-Jan van Baar. Met onderstaande tekst, afkomstig uit het boek Aan de rand van de wereld: Michel Houellebecq, wil ik mijn eigen bijdrage aan de discussie leveren. Moraal: pas op, glibberige tekst!

Voorplat Houellebecq - Onderworpen RGBEerst maar eens twee bekentenissen.

Ten eerste: ruwweg sinds Mogelijkheid van een eiland lees ik bijna niets meer van wat er over Houellebecq wordt geschreven, of het nu gaat om recensies, interviews of wetenschappelijke artikelen. Ik heb een tijdje gedacht dat het was omdat ik alles inmiddels wel zo ongeveer wist en bijna nooit meer op verrassende nieuwe inzichten stuitte, maar het is eigenlijk nog veel erger: ik schat dat ik met het vertalen van Houellebecq inmiddels ruim drie jaar meer dan fulltime in zijn woorden heb geleefd, het is haast een tweede natuur geworden (waarvan ik er gelukkig meerdere heb), en ik besef nu dat ik eigenlijk gewoon een beetje bang ben dat ik me er te veel door laat raken.… > Lees verder

Geplaatst op

Het innerlijke boek: Marcel Proust

Doop een cakeje in de thee, laat de kruimels op je tong uiteenvallen en je vergeten jeugd herrijst in al zijn glorie.

De toverformule, door Marcel Proust uitgebreid beschreven in Combray, het eerste boek van het eerste deel (Swanns kant op) van de romancyclus die niet voor niets Op zoek naar de verloren tijd heet, zal niet bij iedereen even goed werken. Sterker nog, het is maar de vraag of ze bij Proust zelf ooit heeft gewerkt, want naar verluidt heeft hij de beroemde ervaring met de madeleine ontleend aan een brief van Richard Wagner – waarin het cakeje overigens nog een beschuitje was.… > Lees verder

Geplaatst op

Régis Jauffret, Wereld, wereld!, fragment

Die avond kregen ze een bevriend stel te eten. Om de nek van de vrouw hing een bijziendenbrilletje, haar echtgenoot ademde hoorbaar door zijn neus en snoot die regelmatig, als iemand die verkouden was.

Omslag Regis Jauffret DEF– We gaan in augustus niet op vakantie.
– Hooguit een paar daagjes uitwaaien begin september.
– Je maaltijd was buitengewoon.
– Het is laat, we houden jullie niet langer op.
– Ik dacht dat ze nooit weg zouden gaan.
– Het is nog geen twaalf uur.
– Met die mensen is het altijd vier uur ’s nachts.
– Ik heb slecht geslapen, die pijn in mijn rug.… > Lees verder

Geplaatst op

Vauvenargues, De menselijke geest – een inleiding, fragment

1-Omslag Vauvenargues low resMensen die niet snappen hoe de menselijke geest zoveel verschillende vormen kan aannemen, veronderstellen dat hij onverklaarbare tegenstrijdigheden bevat. Ze zijn verbaasd als iemand vlug van begrip maar niet scherpzinnig is, als iemand die correct redeneert de verkeerde praktische keuzes maakt, als iemand die zich helder uitdrukt een slordige geest heeft enz. De reden waarom ze die vermeende ongerijmdheden zo moeilijk kunnen accepteren, is dat ze karaktertrekken met geesteseigenschappen verwarren en het verstand verantwoordelijk houden voor gevolgen van de passies. Ze zien niet dat een nauwkeurige geest soms alleen een fout maakt om een passie te bevredigen, en niet uit gebrek aan inzicht.… > Lees verder

Geplaatst op

Beknoptheid van Vauvenargues

P9250013Luc de Clapiers, marquis de Vauvenargues, schreef net zo bondig als zijn leven kort zou zijn (1715–1747). Het was alsof hij het aanvoelde: ‘Ik wou dat ik alle menselijke eigenschappen zo in detail kon aflopen; dat zou veel werk zijn, waarvoor ik nu geen tijd heb.’ Zesenveertig keer gebruikt hij in De menselijke geest – een inleiding de snelle afkorting ‘enz.’: de grote lijnen zijn geschetst, de lezer mag het verder zelf uitvogelen.

Elegantie, zwierigheid en lichtvoetigheid, achttiende-eeuwse eigenschappen bij uitstek, waren aan deze jonge aristocraat niet besteed. Vauvenargues was wat Nietzsche, die hem bewonderde, ontijdig noemt: hij stond buiten zijn eigen eeuw, met één been in een streng ascetisch verleden en met het andere in een moderniteit waarvoor de wereld pas anderhalve eeuw later rijp zou zijn.… > Lees verder

Geplaatst op

Gevaarlijke verhoudingen: de titel

[Zie ook dit vervolgstuk over de titel, die namelijk later alsnog is veranderd.]

LaclosZoals hier al een tijdje staat aangekondigd, werk ik aan een nieuwe vertaling van Les Liaisons dangereuses. De nog altijd gebruikte (in 2004, 2005 en 2012 herdrukte) Querido-vertaling van Adriaan Morriën dateert uit 1954. Tussendoor zijn er nog twee vertalingen verschenen, van R. de Jong-Belinfante (Veen, 1966/1989) en Frans van Oldenburg Ermke (Nederlandse Boekenclub, ca. 1970), maar die hebben nooit de klassieke status gekregen die Morriëns vertaling geniet. De titels van de drie vertalingen zijn trouwens interessant: Gevaarlijk spel met de liefde (Morriën), Gevaarlijke liefde (De Jong-Belinfante), Gevaarlijke hartstochten (Van Oldenburg Ermke).… > Lees verder