De archeologische site van Palmyra, die dezer dagen aan terroristische barbarij ten prooi is gevallen, vormt misschien wel – naast Pompeï, bij Napels, en de geweldige ruïne van Efeze aan de Turkse westkust – de rijkste Grieks-Romeinse vindplaats die ooit door opgravers is ontsloten. In het jaar 200 van onze jaartelling behoorde de stad tot het grote Romeinse rijk, dat toen op het hoogtepunt van zijn macht was en zich uitstrekte van Andalusië tot de Eufraat en van Marokko tot Syrië. Wanneer deze handelsrepubliek werd bezocht door een vreemdeling op doorreis, een Griekse of Italiaanse koopman te paard, een Egyptenaar, een jood, een door Rome gezonden hoogwaardigheidsbekleder, een Romeins belastingpachter of soldaat, kortom door een burger of onderdaan van het rijk, dan zag de nieuwaangekomene al in één oogopslag dat hij in een andere wereld was beland.… > Lees verder
Wilfred Oranje redivivus
In de zomer van 2011 overleed vertaler Wilfred Oranje, pas 59 jaar oud. Het bericht van zijn dood bereikte mij in het kustdorp in Galicië – het Spaanse Galicië, niet het Pools-Oekraïense – waar ik toen op vakantie was. Ik schreef een kort in memoriam, waarvan de slotzin luidde: ‘Ik ben overmand door verdriet, maar ook vol verlangen om, eenmaal thuis, enkele van de door Wilfred vertaalde boeken te herlezen. Nobele zoon, ik groet je!’
Vijf jaar later kwam ik eindelijk aan de vervulling van dat verlangen toe, in hetzelfde Galicische kustdorp. Ik las er deze zomer Job: roman over een eenvoudige man van Joseph Roth, in Oranjes vertaling uit 2007 (die hij verrichte onder Elly Schippers’ eindredactie).… > Lees verder
Een nieuwe Pierre Michon
Pierre Michon, Koningslichamen (fragment)
Het jaar 1961. Herfst vermoedelijk of begin winter. Samuel Beckett zit. Al tien jaar is hij koning – iets minder of iets meer dan tien jaar: acht jaar sinds de première van Godot, elf jaar sinds de samengebalde publicatie van de grote romans door Jérôme Lindon. Er bestaat in Frankrijk niets wat hem het hoofd kan bieden of hem die troon waarop hij zit kan betwisten. De koning heeft, zoals we weten, twee lichamen: een eeuwig, dynastiek lichaam, dat door de tekst tot de troon wordt verheven en gewijd, en dat men naar willekeur Shakespeare, Joyce, Beckett noemt, of Bruno, Dante, Vico, Joyce, Beckett, maar dat hetzelfde onsterfelijke lichaam is, gekleed in provisorische omhulsels; en hij heeft een ander, sterfelijk lichaam, dat functioneel en relatief is, het stoffelijk omhulsel, dat naar de wormen gaat, dat Dante en enkel Dante heet en boven een stompe neus een klein mutsje draagt, enkel Joyce en dan heeft hij beringde vingers en bijziende, onthutste ogen, enkel Shakespeare en dan is het een brave dikke rentenier met elizabethaanse plooikraag.… > Lees verder
Georges Simenon, Maigret en het dode meisje (fragment)
Waarin inspecteur Lognon een lijk ontdekt en waarin hij met lede ogen aanziet dat het door anderen wordt ingepikt
Maigret geeuwde, schoof de documenten naar de rand van het bureau.
‘Dit nog even tekenen, jongens, dan mogen jullie naar bed.’
De ‘jongens’ in kwestie waren waarschijnlijk de drie weerbarstigste kerels die het afgelopen jaar bij de Police Judiciaire waren langsgekomen. Een van hen, Dédé werd hij genoemd, zag eruit als een gorilla, en de tengerste, die prijkte met een blauw oog, had de kost kunnen verdienen als kermisworstelaar.
Janvier gaf hun de documenten en een pen, en nu ze eenmaal waren doorgeslagen, namen ze niet meer de moeite om tegen te sputteren, ze lazen het proces-verbaal van hun verhoor niet eens en tekenden met een trek van weerzin om hun mond.… > Lees verder
Emmanuel Bove, Het voorgevoel
Om de paar maanden reserveer ik een verloren dag om op wikipedia een paar lemmata te schrijven over Franse schrijvers of over Nederlandse dan wel Vlaamse literaire vertalers. Het gaat daarbij om twee categorieën die het qua zichtbaarheid niet bepaald onder de markt hebben, zoals het in België heet: Franse schrijvers, omdat Franse literatuur – Michel Houellebecq daargelaten – sinds enige decennia een zinkend cultuurgoed is geworden; literair vertalers, omdat literair vertalers, zoals iedereen weet, uit hoofde van hun stiel te allen tijde nederig, dienstbaar en bescheiden zijn.
Toen ik dus constateerde dat er over de Franse romancier Emmanuel Bove (1898-1947), van wie onlangs de prachtige korte roman Het voorgevoel in het Nederlands is verschenen (in de vertaling van Mirjam de Veth), wel artikelen te vinden waren in de Perzische, Japanse en Estse wikipedia, en in twee Koerdische dialecten, het Sorani en het Manderani, maar niets in de Nederlandse wikipedia stond, besloot ik per ommegaande in die leemte te voorzien.… > Lees verder