web analytics

Categorie: Portfolio van Martin de Haan

Geplaatst op

Dumas kon niet tellen

Een musical, een toneelstuk, een boek: het kan niet anders of Joop van den Ende Theaterproducties, jeugdgezelschap Artemis en uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep hebben de handen ineengeslagen. Om verwarring en merkenrechtelijke geschillen te voorkomen hebben ze hun product allemaal een net iets andere naam gegeven (respectievelijk 3 Musketiers, De 3 musketiers en De drie musketiers), maar het lijdt geen twijfel dat hier sprake is van een zorgvuldig georkestreerde revival.

Van den Ende legt zich toe op amusement voor het hele gezin, Artemis spreekt van een ‘familievoorstelling voor iedereen vanaf zeven jaar’; zou het chique Athenaeum-Polak & Van Gennep, bekend van succesvolle Dante- en Cervantesvertalingen, met de moeder aller jongensboeken een nieuwe niche willen aanboren?… > Lees verder

Geplaatst op

De beschermende nevel van de herinnering

Dit jaar wordt hij 90. Claude Simon, Nobelprijswinnaar en voormalig kopstuk van de Nouveau Roman, heeft alle grote conflicten van de moderne tijd meegemaakt. Een aantal ervan beschreef hij in zijn werk: de Koude Oorlog (na zijn Nobelprijs werd hij door Gorbatsjov uitgenodigd), de Tweede Wereldoorlog (hij ontsnapte zelf uit een Duits krijgsgevangenenkamp), de Spaanse burgeroorlog (hij vocht mee tegen Franco) en de Eerste Wereldoorlog (zijn vader stierf in 1914).

Geweld te over in de romans van Claude Simon, en de les is duidelijk: de geschiedenis (l’Histoire avec un grand H, zeggen de Fransen: de Geschiedenis met een grote G, waarbij de letter H hetzelfde klinkt als hache, bijl) is even meedogenloos als stompzinnig, ze herhaalt zich voortdurend, en na elke oorlog is het wachten op de volgende.… > Lees verder

Geplaatst op

De zichtbare vertaler 1: Leonie Kuyper

Hoeveel romans en verhalen zouden er bestaan waarin een vertaler wordt opgevoerd als personage? Niet zo heel veel waarschijnlijk, maar naar ik aanneem toch genoeg om de komende vijfentwintig jaar een vaste rubriek in Filter mee te vullen, één aflevering per vertelde vertaler. Dat leek me een aardig idee, ik dacht zelfs al aan een proefschrift over het beeld dat schrijvers hebben van hun vertalende medemens, maar de redactie hielp me direct uit de droom: zo’n rubriek bestaat al, hij heet ‘Vertalers in fictie’ (zie Filter 7:4 en 8:2), en of ik daar dan in ieder geval even naar wilde verwijzen.… > Lees verder

Geplaatst op

Lijdenskristallen van Michel Houellebecq

Poëzie groeit op het massagraf der bedrogen verwachtingen; haar ware wortels bevinden zich echter in de hemel. Het valt dan ook te begrijpen dat ze niet bij machte is de mens met het leven te verzoenen. Wel kan ze een zwak maar duidelijk signaal afgeven aan hen die op het punt staan het bijltje erbij neer te gooien.

We schrijven 1991. Aan het woord is Michel Houellebecq, een jonge auteur van wie op dat moment nog niemand heeft gehoord. De flaptekst waarin hij deze programmatische uitspraken doet, vermeldt dat hij in 1958 geboren is op het eiland Réunion, twee korte films heeft gemaakt (met de weinig vrolijke titels Lijdenskristal en Wankelingen), gedichten schrijft en recentelijk een essay over Lovecraft heeft gepubliceerd – en nu dus het boekje Rester vivant (vertaald als Leven, lijden, schrijven), een ‘methode’ voor de beginnende dichter.… > Lees verder

Geplaatst op

Een hele dood voor de boeg

Wat is er aan de hand met Jean Echenoz?

Voor wie het nog niet wist: we hebben het over een van de grootste Franse schrijvers van dit moment, en niet alleen een van de grootste maar ook een van de grappigste – een combinatie die ook in Frankrijk niet vanzelfsprekend is. Jean Echenoz schrijft mild-ironische, quasi nonchalante romans die ondanks of dankzij de afwezigheid van grote woorden de kern raken van wat met een van die grote woorden het ‘menselijk tekort’ heet. Om precies te zijn het tekort van de moderne westerse mens, dat voor de (merendeels mannelijke) personages vaak de gedaante aanneemt van een grote, onbereikbare blondine: bij Echenoz is Doris Day nooit ver weg, maar altijd te ver.… > Lees verder

Geplaatst op

Een kruitvat vol tegenstrijdigheden

Wat is een dandy? Wie denkt dat het een man is die overdreven veel aandacht besteedt aan zijn uiterlijk, een fatje dus, zou Het dandyisme en George Brummell van de Franse schrijver Jules Barbey d’Aurevilly (1808-1889) eens moeten lezen. Was Pim Fortuyn een dandy? Nee, zou Barbey zeggen, want een echte dandy is niet zozeer herkenbaar aan zijn maatkostuums, zijn schoothondjes en zijn Daimler, als wel aan zijn onverschilligheid: hij bewaart een ironische afstand tot alles en iedereen, bindt zich aan niets of niemand en streeft geen ander doel na dan de vervolmaking van zijn grote kunstwerk: zichzelf. Een dandy gelooft niet dat de wereld kan worden verbeterd.… > Lees verder