web analytics

Een hele reeks moedertjes

Opgetekend uit de mond van Didier Decoin, lid van de eerbiedwaardige Académie Goncourt: klonen is als literair thema over honderd jaar allang achterhaald, de relatie tussen moeder en kind blijft daarentegen eeuwig actueel. Ergo: een roman over klonen zal snel worden vergeten, een roman over een moeder-zoonrelatie heeft blijvende waarde.

Misschien heeft hij wel gelijk. Waarschijnlijk niet, trouwens (en niet alleen omdat klonen moeders overbodig maken). Hoe dan ook, het geestige is dat de twee romans waarop zijn uitspraak betrekking had, zijnde de twee finalisten van de Prix Goncourt, eigenlijk maar zijdelings over de genoemde thema’s gaan. In La Possibilité d’une île van Michel Houellebecq wordt weliswaar een gekloonde toekomstmens opgevoerd, maar alleen bij wijze van spiegel die de auteur onze tijd voorhoudt.… > Lees verder

Onwetend en niet tot redeneren in staat

Het draait allemaal om de grens tussen droom en daad. De droom: een alomvattende gemeenschap van gelijkgestemden, een paradijs van eensgezindheid. De daad: het verwezenlijken van de droom door de onderdrukking van alles wat niet dat paradijs is.

Op 17 februari 1600 werd de dominicaner monnik Giordano Bruno levend verbrand in Rome. Zijn misdaad: de overtuiging dat het heelal oneindig en eeuwig is, dat de sterren zonnen zijn waar planeten omheen cirkelen, dat vorm en materie ontspringen aan een en dezelfde bron, dat religie en ethiek niet tot dogma’s mogen verworden, en meer van dat soort ketterse denkbeelden. De protestanten probeerden hem vanwege zijn onorthodoxe standpunten in hun kamp te lokken, maar Bruno besefte dat zij niet minder doctrinair en star waren dan de katholieken.… > Lees verder

Onaangedane terugblik

Patrick Modiano is in het Nederlands waarschijnlijk de meest vertaalde Franse schrijver na Simenon. Met de verschijning van zijn recentste roman, Nachtelijk ongeval, staat de teller inmiddels op zeventien, en het einde is nog niet in zicht, want Modiano’s volgende boek (hij schrijft er gemiddeld één per jaar) is in Frankrijk alweer aangekondigd voor januari.

Nachtelijk ongeval is in veel opzichten weer een typische Modiano. Zoals in bijna al zijn romans is de nevelige sfeer veel belangrijker dan het verhaal, dat traag heen en weer beweegt tussen het heden en verschillende momenten in het verleden: de hoofdpersoon herinnert zich een ongeluk dat hij dertig jaar geleden ’s nachts op straat heeft gehad en probeert zich de tijd ervoor en erna voor de geest te halen.… > Lees verder

De wereld als personage

Nog niet zo heel lang geleden stond Honoré de Balzac (1799-1850) in literair Frankrijk model voor alles wat fout was. Het personage en het verhaal, twee belangrijke pijlers van zijn gigantische oeuvre, werden afgedaan als achterhaalde begrippen, zijn beschrijvingen overtollig en langdradig gevonden, zijn alwetende vertellers ongeloofwaardig geacht (want God was dood). En over zijn stijl kon je het beter ook niet hebben: dat was een allegaartje waar zelfs zijn tijdgenoten hun wenkbrauwen al bij optrokken.

Maar hij kwam terug. De toch niet weinig experimentele essayist Roland Barthes liet zien dat een verhaal van Balzac heus wel interessant kon zijn, hyperintelligente wetenschappers betoogden dat zijn lange beschrijvingen helemaal niet saai waren, en zodoende veranderde het pispaaltje van de Nouveau Roman weer in een keurig nette Grote Schrijver.… > Lees verder

De schrijver komt altijd te laat

Het had zo interessant kunnen zijn. Of misschien is interessant niet het juiste woord: van een roman over ‘Nine Eleven’ zou je meer mogen verwachten dan een paar uurtjes boeiende maar vrijblijvende lectuur. En dat is precies wat er schort aan Windows on the World van de hippe Franse schrijver Frédéric Beigbeder, een van de voornaamste kanshebbers voor de grote literaire prijzen die traditiegetrouw eind oktober, begin november over schrijvend Frankrijk neerdalen.

Beigbeder brak in 2000 definitief door met de roman 99 francs (een nieuw concept: de verkoopprijs is tevens de titel), in Nederlandse vertaling voorzien van de ronkende ondertitel ‘Keiharde afrekening met de reclamewereld’, die al aangeeft dat ook het boek zelf niet vies is van enig publicitair machtsvertoon.… > Lees verder

Het leven is geen gebruiksaanwijzing

‘Een spies met niertjes, drie lamsspies, een mixed-grill, een nier met mosterdsaus, een kalfsnier, drie kalfskop, elf kalfslever, een kalfstong, een kalfszwezerik met pommes sarladaises, een terrine van kalfszwezerik, een lamshersentjes, twee verse ganzenlever met druiven, een ingemaakte ganzenmaagjes, twee kippenlevertjes.’

Fransen houden van orgaanvlees, en de in 1982 op 45-jarige leeftijd overleden schrijver Georges Perec vormde geen uitzondering op die regel. Het is een van de vele microsociologische conclusies die we kunnen trekken uit zijn ‘Poging tot inventarisatie van het vloeibare en vaste voedsel dat ik in de loop van het jaar negentienhonderdvierenzeventig door het keelgat heb gejaagd’, een autobiografische tekst van een wat ongebruikelijk type, opgenomen in een boek dat wel meer ongebruikelijke teksten bevat.… > Lees verder