‘Je hebt geen idee wat een doping je brieven voor mij zijn’, schrijft Marcel Cerdan, wereldkampioen middengewicht, op 29 mei 1949 aan Édith Piaf, wereldberoemd chansonnière. Cerdan traint in de Verenigde Staten voor het titelgevecht tegen uitdager Jack La Motta. Dagelijks ontvangt hij uit Parijs vurige brieven van de grande dame die sinds anderhalf jaar zijn geliefde is. Ook hij doet zijn best om zijn gevoelens te verwoorden. ‘Er is maar één ÉDITH PIAF, en ik arme bullebak van een bokser heb het geluk door haar bemind te worden. Dat is een wonder, ik leef in een droom. […] Je t’aime, t’aime, t’aime, oui je t’aime.’… > Lees verder
Hypochonder met een te groot hart
Van de bijna drieduizend nieuwe romans die jaarlijks in Frankrijk verschijnen, wordt maar een fractie besproken in toonaangevende kranten als Le Monde, Libération of Le Figaro. Van die fractie haalt maar een fractie de Nederlandstalige boekenbijlagen. Veel schoons valt tussen de plooien in dat dubbele selectieproces.
En zo hoort het ook. Het is de taak van een recensent om een keuze te maken uit het overstelpende aanbod. Hij gaat daarbij af op zijn persoonlijke smaak. Hoe persoonlijk die smaak feitelijk is, waarom de ene roman zich wel voor een recensie kwalificeert en de andere niet, onttrekt zich aan het oog van de krantenlezer.… > Lees verder
‘Ik moet het weifelend wezen dat ik ben, stutten door welsprekendheid’: Herman Teirlinck
De lievelingsschrijver is een eenmanscategorie die veel wegheeft van de vriend. Aan mijn lievelingsschrijver denk ik in het vocabulaire van de vriendschap, ik schep graag op over zijn in het oog lopende kwaliteiten en reageer op zijn niet minder in het oog lopende tekortkomingen met vergoelijkend gniffelen of hoofdschuddend mededogen. Het is alsof de innige band die ik met hem heb teruggaat op een persoonlijke ontmoeting, hoewel hij stierf toen ik amper kon lezen en ik hem als persoon hoogstwaarschijnlijk een irritante ijdeltuit zou hebben gevonden. Toch delen we, als vrienden, een verknochtheid aan bepaalde manieren van praten, een paar geografische toevalligheden en een zeker gevoelsregister – woorden, oorden en vrouwen.… > Lees verder
De Franse letterkunde bestaat niet (in Nederland)
… > Lees verder‘Begin februari in Amsterdam. Op de halfjaarlijkse boekbeurs Vers voor de Pers zit uitgever Wouter van Oorschot, zoals altijd met een blik in de ogen die weinig goeds voorspelt, achter zijn tafeltje. Nu de gekte rond Het Bureau van Voskuil is gaan liggen, lijkt het of Van Oorschot even een adempauze neemt. Slechts een handvol nieuwe titels ligt in dummyvorm voor. Eén daarvan is In de hemel zoals op aarde van Jean Rouaud. (..) ‘Daarmee is zijn cyclus klaar?’, vraag ik, behoorlijk overbodig maar je moet wat. De uitgever knikt en vraagt: ‘Heeft u de andere vier gelezen dan?’ Na het bevestigende antwoord mijnerzijds, bast hij: ‘Dan bent u een van de weinigen.’
Apologie van de vlijt
Vertalers zijn nederig. Vertalen is een dienende taak. Vertalingen verouderen sneller dan gewone literaire teksten. Vertalen is interpreteren. Vertalingen zijn vingeroefeningen voor eigen creatief letterkundig werk. Trouwe vertalingen zijn slaafs. Vrije vertalingen zijn vlak. Een vertaling is altijd minder dan het origineel.
De clichés liggen voor het grijpen wanneer het over vertalen gaat. Parate dooddoeners zijn veelvuldig te vinden bij luie critici, van het soort dat meent met een enkel terloops adjectief een vertaling afdoende te hebben gekwalificeerd.
Een oratio pro domo is niet wat ik ambieer, maar ik ontkom er niet aan hier iets over mijn wederwaardigheden als object van literatuurkritiek te vertellen.… > Lees verder
Haatreflexen van een seksueel gefrustreerde
Michel Houellebecq doet het weer. De auteur van Elementaire deeltjes en De wereld als markt en strijd heeft andermaal een roman geschreven waarin – en waarmee – hij de wereld naar zijn pijpen laat dansen. Plateforme, dat dezer dagen verschijnt, heeft alles in zich om de weldenkenden op stang te jagen: het anti-humanistische wereldbeeld, het ondeftige thema, en vooral een hele reeks gemakkelijk uit hun context te rukken uitspraken van politiek-incorrect allooi, die zich uitstekend lenen voor ideologische verontwaardiging en verdachtmakingen uit naam van de goede zeden.
Houellebecqs vorige boeken leerden dat literaire kwaliteit niet synoniem is met goede smaak.… > Lees verder